Remove ads
August Ludwik Bécu (ur. 22 kwietnia?/3 maja 1771 w Grodnie, zm. 26 sierpnia?/7 września 1824[1] w Wilnie) – polski chirurg, profesor medycyny, wykładowca higieny i patomorfologii na Cesarskim Uniwersytecie Wileńskim, członek założyciel Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego (1805); ojczym Juliusza Słowackiego.
 August Ludwik Bécu, mal. Jan Rustem | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
26 sierpnia?/7 września 1824 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | |
Wywodził się z osiadłej w XVII w. na Pomorzu rodziny francuskich protestantów. Jego ojciec, Jan Ludwik Bécu, osiedlił się w Rzeczypospolitej za panowania króla Stanisława Augusta. W 1775 został nobilitowany. Matką była Karolina z Heinów.
Ukończył szkołę średnią w Grodnie, a następnie (ze złotym medalem) Szkołę Główną Litewską.
29 czerwca 1789 uzyskał doktorat z filozofii, 6 stycznia 1793 doktorat z medycyny, 1 października 1797 został wykładowcą, a od 1806 profesorem zwyczajnym na Uniwersytecie Wileńskim.
W latach 1798–1814 był lekarzem w wileńskim szpitalu szarytek. Wydał rozprawę O wakcynie, czyli tak zwanej krowiej ospie (1803), traktującą o odkrytej przez Edwarda Jennera metodzie szczepienia wirusem ospy krowiej przeciwko ospie prawdziwej; sam też tę metodę zastosował w 1803, jako pierwszy na Litwie[2].
Był współzałożycielem, a od 1811 prezesem Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego. W latach 1805–1824 był członkiem korespondentem Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk[3].
Zginął od porażenia piorunem 26 sierpnia?/7 września 1824[a] około godz. 14.00[4] podczas drzemki w swoim mieszkaniu przy ul. Zamkowej 7 w Wilnie. Według współczesnych relacji piorun, od którego zginął Bécu, był piorunem kulistym[1].
Został pochowany na cmentarzu Na Rossie w Wilnie[5].
Remove ads
Z pierwszą małżonką, Katarzyną z Tomaszewskich[6] Bécu (zm. 18 XI 1816), miał dwie córki: Aleksandrę Mianowską (1804–1832), serdeczną przyjaciółkę i powiernicę Juliusza Słowackiego i Hersylię Januszewską (1806–1872), przyszłą żonę Teofila Januszewskiego, brata Salomei – matki poety[7]. 17 sierpnia 1818 poślubił Salomeę Słowacką. Został w ten sposób ojczymem ośmioletniego wówczas Juliusza Słowackiego.
- August Bécu: O wakcynie, czyli tak zwaney ospie krowiéy. Wilno: Drukarnia Imperatorskiego Uniwersytetu, 1803, s. 8. OCLC 233450326.
- August Bécu: Rozprawa o doskonałości szpitalów: miana na publicznem posiedzeniu przy rozpoczęciu Kursów Rocznych w Imperatorskim Wilenskim Uniwersytecie dnia 15.7bra 1807. Wilno: Drukarnia Diecezjalna u XX. Missyonarzów, 1807, s. 57. OCLC 69479628.
Był pierwowzorem postaci Doktora z III części Dziadów (1832) Adama Mickiewicza. August Bécu jako profesor i członek władz Uniwersytetu Wileńskiego był odbierany przez Adama Mickiewicza, przebywającego w tym czasie, tj. w latach 1823–1824 w więzieniu w klasztorze bazylianów w Wilnie i na zesłaniu oraz patriotyczną młodzież, jako zdrajca i współpracownik senatora Nikołaja Nowosilcowa. W 1832 Juliusz Słowacki, po lekturze III części „Dziadów”, uważał, że takie przedstawienie jego ojczyma jest krzywdzące, niesprawiedliwe i zniesławiające – chciał wyzwać Adama Mickiewicza na pojedynek[8]. Ostatecznie pojedynek nie odbył się, a skończyło się to wzajemną niechęcią poetów[1]. W odpowiedzi Juliusz Słowacki podjął polemikę z Adamem Mickiewiczem i III części „Dziadów”, wydając w 1834 dramat Kordian. Wątek śmierci od pioruna Juliusz Słowacki wykorzystał w tragedii Balladyna (1839).
(...) – słychać uderzenie piorunu)
WSZYSCY
(zlęknieni)
- Słowo stało się ciałem! – To tu!
INNI
- Tu! tu!
KS. PIOTR
- Nie tu.
JEDEN
(patrząc w okno)
- Jak blisko – w sam róg domu uniwersytetu.
SENATOR
(podchodzi do okna)
- Okna Doktora!
KTOŚ Z WIDZÓW
- Słyszysz w domu krzyk kobiéty?
KTOŚ NA ULICY
(śmiejąc się)
- Cha – cha – cha – diabli wzięli.
- (Pelikan wbiega zmieszany)
SENATOR
- Nasz Doktor?
PELIKAN
- Zabity
- Od pioruna. Fenomen ten godzien rozbiorów:
- Około domu stało dziesięć konduktorów.
- A piorun go w ostatnim pokoju wytropił,
- Nic nie zepsuł i tylko ruble srebrne stopił,
- Srebro leżało w biurku, tuż u głów Doktora,
- I zapewne służyło dziś za konduktora.
STAROSTA
- Ruble rosyjskie, widzę, bardzo niebezpieczne.
(...)
Remove ads
- Data śmierci 26 sierpnia 1824 według kalendarza juliańskiego widnieje na nagrobku Augusta Bécu na cmentarzu Na Rossie.
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads