Atlas (księżyc)

Atlas (Saturn XV) – mały, wewnętrzny księżyc Saturna, odkryty przez Richarda Terrile’a w 1980 roku dzięki zdjęciom z sondy Voyager 1. Jego nazwa pochodzi od imienia tytana Atlasa z mitologii greckiej, który trzymał niebo ponad Ziemią.

Atlas

Południowy biegun Atlasa, zdjęcie z sondy Cassini
Planeta	Saturn
Odkrywca	Richard Terrile (Voyager Science Team)
Data odkrycia	październik 1980
Tymczasowe oznaczenie	S/1980 S 28
Charakterystyka orbity
Półoś wielka	137 774 km[1]
Mimośród	0,0011[1]
Okres obiegu	0,602 d[1]
Nachylenie do płaszczyzny Laplace’a	0,003°[1]
Długość węzła wstępującego	236,422°[1]
Argument perycentrum	210,851°[1]
Anomalia średnia	283,282°[1]
Własności fizyczne
Wymiary	40,8 × 35,4 × 18,8 km[2]
Powierzchnia	~3 700 km²
Objętość	~15 000 km³
Masa	(6,6 ± 0,45) × 1015 kg[2]
Średnia gęstość	(0,46 ± 0,11) g/cm³[2]
Przyspieszenie grawitacyjne na powierzchni	0,0002–0,0020 m/s²[2]
Prędkość ucieczki	~6,2 m/s
Okres obrotu wokół własnej osi	synchroniczny
Albedo	0,4
Jasność obserwowana (z Ziemi)	18,5m
Temperatura powierzchni	~81 K

Wysokiej jakości zdjęcia Atlasa zrobione w czerwcu 2005 roku przez sondę Cassini ukazały księżyc w kształcie spodka, z wysokim grzbietem pokrywającym okolice równika. Prawdopodobnie powstał on w wyniku osiadania na księżycu materiału napotkanego w ruchu orbitalnym. Grzbiet ma wystarczająco dużą wysokość, żeby sięgać do powierzchni Roche’a Atlasa. Oznacza to, że więcej materiału nie może już trwale osiąść na równiku księżyca, bowiem siła odśrodkowa przekracza tu słabe przyciąganie satelity.

Z Atlasem orbitę dzieli słabo widoczny pierścień, odkryty w 2004 roku.

Zobacz też

Zobacz hasło Atlas w Wikisłowniku

• chronologiczny wykaz odkryć planet, planet karłowatych i ich księżyców w Układzie Słonecznym
• księżyce Saturna – zestawienie podstawowych danych

Przypisy

1. Planetary Satellite Mean Orbital Parameters. Jet Propulsion Laboratory, 2013-08-23. [dostęp 2016-02-21]. (ang.).
2. P.C. Thomas. Sizes, shapes, and derived properties of the saturnian satellites after the Cassini nominal mission. „Icarus”. 208 (1), s. 395-401, lipiec 2010. DOI: 10.1016/j.icarus.2010.01.025. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Atlas. [w:] Księżyce Układu Słonecznego [on-line]. [dostęp 2016-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-22)]. (ang.).
• Atlas. [w:] Solar System Exploration [on-line]. NASA. [dostęp 2018-12-26]. (ang.).

Encyklopedie internetowe (księżyc Saturna):

• Britannica: topic/Atlas-satellite-of-Saturn
• NE.se: atlas-(saturnus-xv)
• Catalana: 0005977