Asterosejsmologia

Asterosejsmologia (ἀστήρ, astēr, "gwiazda"; σεισμός, seismos, "trzęsienie ziemi"; oraz -λογία, -logia, "wiedza") – dziedzina astrofizyki zajmująca się badaniem pulsacji gwiazd^[1] i wnioskowaniem na temat ich budowy wewnętrznej. Asterosejsmologia Słońca nazywa się heliosejsmologią.

Oscylacje gwiazd mogą być wzbudzane spontanicznie (niestabilność pulsacyjna) lub stochastycznie (turbulencja związana z konwekcją). Z pierwszym przypadkiem mamy do czynienia w przypadku klasycznych gwiazd pulsujących, znajdujących się w pasie niestabilności na diagramie Herzsprunga-Russela, takich jak cefeidy, gwiazdy RR Lyrae, a także gwiazdy Delta Scuti, gwiazdy Beta Cephei, oraz w niektórych białych karłach i podkarłach typu sdB. Drugi mechanizm występuje w Słońcu; podobne oscylacje odkryto też w licznych gwiazdach typu słonecznego, takich jak Alfa Centauri.

Oscylacje gwiazdowe dzielimy na trzy typy:

• mody akustyczne (mody typu p), wywołane fluktuacjami ciśnienia wewnątrz gwiazdy,
• mody grawitacyjne (mody typu g), wywołane przez siłę wyporu,
• mody grawitacyjne powierzchniowe (mody typu f), podobne do fal na powierzchni oceanów.

W Słońcu występują liczne mody p i f, natomiast mody g spotyka się w białych karłach i podkarłach, a także w niektórych gwiazdach ciągu głównego.

Przypisy

1. Radosław Smolec: Asterosejsmologia – sondowanie wnętrza gwiazd. [dostęp 2011-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-02)].

Linki zewnętrzne

• Andrzej Pigulski: Asterosejsmologia: jak to działa ?. [dostęp 2011-09-30].
• Słów kilka o asterosejsmologii. [dostęp 2011-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
• Asterosejsmologia, kanał Astronarium na YouTube, 11 listopada 2015 [dostęp 2023-11-09].

Kontrola autorytatywna (dział fizyki):

• GND: 7732648-9
• NKC: ph867763

Encyklopedie internetowe:

• Catalana: 0250633