Argument teleologiczny

Argument teleologiczny (argument z projektu) – jedna z prób argumentowania na rzecz istnienia Boga. Mówi, że istnienie porządku świadczy o istnieniu kogoś, kto świat racjonalnie uporządkował w określonym celu, Boga-Stwórcy^[1].

Dawniej odwoływano się do pitagorejskiej harmonii, dziś argumentuje się z zasady antropicznej^[2], lub matematyczności świata^[3], rzadziej z biologicznej celowości lub niezwykłości umysłu. Według zwolenników cechy Wszechświata są takie, jakich spodziewalibyśmy się, gdyby był on dziełem inteligentnej siły wyższej.

Adwersarze tego argumentu nie podzielają opinii, że uporządkowanie musi świadczyć o Projektancie, porządek mogą bowiem tworzyć prawa natury, np. dobór naturalny jest odpowiedzialny za dopasowanie organizmów żywych do środowiska^[4].

Zobacz też

• teologia naturalna

Przypisy

1. Janusz Sytnik-Czetwertyński: Metafizyczne zasady wszechświata: Kartezjusz, Newton, Leibniz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2006, s. 15. ISBN 978-83-233-2220-7.
2. Heller 2008 ↓, s. 124-125, 127-128, 133.
3. Heller 2008 ↓, s. 212-213.
4. RichardR. Dawkins RichardR., Bóg urojony, Wyd. 2 popr., Warszawa: Wydawnictwo CiS, 2007, s. 120-121, ISBN 978-83-85458-28-9, OCLC 1319186083 [dostęp 2023-01-20].

Bibliografia

• MichałM. Heller MichałM., Ostateczne wyjaśnienia wszechświata, Kraków: Universitas, 2008, ISBN 978-83-242-1412-9.

Linki zewnętrzne

• DelD. Ratzsch DelD., JeffreyJ. Koperski JeffreyJ., Teleological Arguments for God's Existence, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 15 stycznia 2015, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-01-16] (ang.).
• Kenneth EinarK.E. Himma Kenneth EinarK.E., Design Arguments for the Existence of God, Internet Encyclopedia of Philosophy, ISSN 2161-0002 [dostęp 2018-06-27] (ang.).

Nagrania na YouTube (ang.) [dostęp 2024-05-12]:

• Richard Swinburne, Why Cosmic Fine-tuning Demands Explanation, kanał Closer to Truth, 20 marca 2020.
• Sabine Hossenfelder, Was the universe made for us?, kanał autorski, 16 stycznia 2021.

Encyklopedie internetowe (argument):

• Britannica: topic/argument-from-design
• SEP: teleological-arguments