Antikleja

Antikleja (gr. Ἀντίκλεια Antíkleia) – w mitologii greckiej matka Odyseusza, córka Autolykosa, wnuczka Hermesa.

Antikleja

Ἀντίκλεια

Występowanie	mitologia grecka
Rodzina
Ojciec	Autolykos
Matka	Amfitea
Mąż	Laertes
Dzieci	Odyseusz

Ojcem Antiklei był Autolykos, syn Hermesa i Chione^[1] bądź Stilbe^[2], złodziej i argonauta^[1]. Jej matka zaś nosiła imię Amfitea^[3], jej brat zaś Ajsimos^[4]. Autolykos próbował kiedyś skraść trzody należące do sąsiadującego z nim Syzyfa, czym rozgniewał swego sąsiada. W odwecie Syzyf uwiódł Antikleję, zaręczoną już z Laertesem^[1], też argonautą i królem Itaki^[5], a uczynił to w przeddzień ślubu. Rzadsza wersja mitu podaje, że Autolykos specjalnie podsunął Syzyfowi swą córkę, pragnąc dochować się inteligentnego wnuka^[6].

Antikleja poślubiła Laertesa. Istnieje jednak wersja mitu, w której jeszcze przed ślubem^[7], ale już po zaręczynach^[8], w domu swego ojca^[9] bądź już na Itace, współżyła^[8] z wizytującym u jej ojca^[9] bądź z bawiącym przejazdem na wyspie Syzyfem^[8], dlatego też różne wersje mitu podają różne ojcostwo Odyseusza^[7]. Jedne podają, że był synem Laertesa^[10], inne widzą w nim nieślubnego syna Syzyfa^[7]. Pierwszą wersję przyjmował Homer, drugą tragicy. W jednej wersji Antikleja urodziła Odyseusza na Itace, w deszczowy dzień, kiedy przez wodę nie mogła powrócić z góry Neriton. Mit ten ma związek z imieniem nowo narodzonego dziecka, łączonego z greckim zdaniem znaczącym Zeus padał deszczem na drodze^[11]. Inna wersja mitu przeczy temu, podając, że imię nadał dziecku Syzyf, a także, że Odyseusz urodził się jeszcze przed dotarciem na Itakę, w beockim Alalkomenaj^[12]. Prócz Odyseusza Antikleja urodziła Laertesowi córkę Ktimene, którą wydano za Eurylocha^[4]. Pomimo tego Odyseusza zwano jedynym dzieckiem Laertesa^[13].

Antikleja nie potrafiła poradzić sobie z przedłużającą się nieobecnością syna^[7]. Odyseusz wyjechał na wojnę trojańską^[14]. Lata mijały, a informacje o synu nie nadchodziły. W końcu zmarła ze strapienia^[7] bądź wedle innej wersji dokonała samobójstwa^[9]. Zanim zmarła, przyczyniła się jednak do śmierci Naupliosa, który w czasie nieobecności Odysa działał na korzyść zalotników o rękę Penelopy. Matka Odyseusza oszukała go, podając, jakoby jeden z synów Naupliosa zmarł. Oszukany pogrążył się w rozpaczy, popełniając samobójstwo^[15]. Inna wersja mitu mówi, że to Nauplios rozpowiadał o rzekomej śmierci Odysa pod Troją, chcąc pomścić Palamedesa, i to z jego powodu Antikleja odebrała sobie życie^[16].

Zstąpiwszy w trakcie swej podróży do świata umarłych, Odyseusz spotkał Antikleję jako drugą z napotkanych dusz umarłych, zaraz po wieszczu Tejrezjaszu^[17].

W mitologii greckiej była jeszcze inna Antikleja, która urodziła Hefajstosowi olbrzyma Perifetesa^[18].