Anergia klonalna – jeden z ustrojowych mechanizmów obwodowej autotolerancji w immunologii, obok delecji klonalnej, aktywnej supresji oraz sekwestracji antygenu[1]. Anergia klonalna ma za zadanie uniemożliwienie limfocytom indukowania reakcji immunologicznej przeciwko antygenom własnego organizmu.
Do efektywnej prezentacji antygenu limfocytowi, by został aktywowany, potrzeba realizacji trzech warunków[2]:
- Prezentowania antygenu w kontekście MHC I lub MHC II przed limfocytem i połączenie z ich czynnikami różnicującymi;
- Połączenia cząsteczek adhezyjnych CD80/86 ze strony APC (ang. Antygene Presenting Cell – komórki prezentującej antygen) oraz CD28 ze strony limfocytu;
- Sekrecji odpowiednich interleukin i połączenia ich z receptorami limfocytów.
Pierwszy warunek może zostać zrealizowany dzięki tzw. przetwarzaniu antygenu wewnątrzkomórkowego (MHC I) lub zewnątrzkomórkowego (MHC II). Drugi warunek jest osiągany dzięki połączeniu antygenu z receptorami rozpoznającymi wzorzec (PRR – ang. Pattern Recognize Receptors). To one przekazują informację o patogenności antygenu i mogą regulować różnicowanie się limfocytów Th naiwnych do odpowiednich podrodzin. Trzeci warunek jest konsekwencją realizacji drugiego – połączenie CD80/86 z CD28 indukuje syntezę receptorów dla interleukin na powierzchni limfocytu[3].
W anergii klonalnej nie dochodzi do realizacji drugiego warunku prezentacji[4]. Brak informacji o patogenności antygenu, a także brak trzeciego warunku prowadzi do głębokiej, długotrwałej ale odwracalnej areaktywności limfocytu. Ma to znaczenie w autotolerancji, bowiem własny antygen patogenem nie jest i nie będzie aktywował receptorów rozpoznających wzorzec[5].
Mechanizm anergii klonalnej może być też indukowany przez limfocyty regulatorowe Treg, które swoimi czynnikami CD152 na powierzchni łączą się z CD80/86 APC, uniemożliwiając ich połączenie z CD28 limfocytu i spełnienie drugiego warunku. Jest to naturalny mechanizm zabezpieczający przed aktywacją PRR np. w przewlekłym zakażeniu[5].
Przełamanie mechanizmu anergii klonalnej jest jednym z mechanizmów autoimmunizacji[6]. Taki patologiczny mechanizm zachodzi przede wszystkim w przewlekłych stanach zapalnych[6]. Autoantygeny – poszczególne elementy białek i komórek ustroju – generują odpowiedź immunologiczną, a w fazie efektorowej mechanizmy immunologiczne (aktywowany układ dopełniacza, opsonizacja, cytotoksyczność) uszkadzają bądź uniecznniają je (białka lub komórki) prowadząc do rozmaitych objawów chorób autoimmunologicznych.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.