Remove ads
Andrzej Schinzel (ur. 5 kwietnia 1937 w Sandomierzu, zm. 21 sierpnia 2021 w Konstancinie-Jeziornie[1]) – polski matematyk zajmujący się teorią liczb, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk[2], pracownik Instytutu Matematycznego PAN. Schinzel był między innymi uczniem, współpracownikiem i kontynuatorem dzieła Wacława Sierpińskiego oraz jego biografem.
 Andrzej Schinzel (1974) | |
| Data i miejsce urodzenia |
5 kwietnia 1937 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
21 sierpnia 2021 |
| Profesor zw. doktor habilitowany nauk matematycznych | |
| Specjalność: teoria liczb, ciała i wielomiany | |
| Alma Mater |
Uniwersytet Warszawski (1958) |
| Doktorat |
1960 |
| Habilitacja |
1962 |
| Profesura |
1967 |
| Polska Akademia Nauk / Umiejętności | |
| Status PAN |
Członek rzeczywisty (1994), |
| Status PAU |
Członek czynny (2004), |
| Doktor honoris causa Uniwersytet w Caen – 1998 Uniwersytet Adama Mickiewicza – 2011 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie – 2012 | |
| Praca naukowa | |
| Instytut badawczy | |
| Zastępca Dyrektora ds. Naukowych | |
| Instytut badawczy |
Instytut Matematyczny PAN |
| Okres spraw. |
1986–1989 |
| Odznaczenia | |
     | |
Syn lekarza Zygmunta Schinzla (1887–1974) i artystki malarki Wandy Marii z d. Świeżyńskiej (1905–2001)[1][3], brat szachisty Władysława Schinzla[1]. Jako czternastolatek, w dziewiątej klasie tzw. jedenastolatki, został laureatem II Olimpiady Matematycznej (1950/51)[4], zajmując w niej pierwsze miejsce[5].
W 1958 ukończył studia na Wydziale Matematycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W roku 1960 uzyskał doktorat pod kierownictwem prof. Wacława Sierpińskiego. W latach 1960–1961 był stypendystą Fundacji Rockefellera w Cambridge i Uppsali[6]. Doktor habilitowany od roku 1962, profesor nadzwyczajny od roku 1967, zwyczajny od roku 1974, członek korespondent PAN od roku 1979, członek rzeczywisty od roku 1994. Pracował w Instytucie Matematycznym Polskiej Akademii Nauk. Wieloletni kierownik Zakładu Teorii Liczb i przewodniczący Rady Naukowej Instytutu Matematycznego PAN[7], a także członek Komitetu Głównego Olimpiady Matematycznej[6].
W ciągu czterdziestu lat był wydawcą czasopisma „Acta Arithmetica”. Jednym z wypromowanych przez niego doktorów był prof. Henryk Iwaniec[8].
Członek czynny Polskiej Akademii Umiejętności (2004)[9], członek zwyczajny Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, członek honorowy Węgierskiej Akademii Nauk, Polskiego Towarzystwa Matematycznego i Towarzystwa Naukowego Sandomierskiego, członek korespondent Austriackiej Akademii Nauk[10], członek Niemieckiej Akademii Przyrodników Leopoldina[1]. Członek i protektor czynny Archikonfraterni Literackiej w Warszawie[11]. Trzykrotnie (1993, 2001, 2003) uczestniczył w letnich seminariach w rezydencji papieskiej w Castel Gandolfo na zaproszenie Jana Pawła II[1].
28 sierpnia 2021 roku został pochowany w grobie rodzinnym na Cmentarzu Katedralnym w Sandomierzu[12].
Remove ads
Opublikował ok. 300 prac z zakresu matematyki[1], zarówno w Polsce, jak i za granicą. Zajmował się wieloma obszarami teorii liczb:
- analityczną teorią liczb,
- algebraiczną teorią liczb,
- równaniami diofantycznymi,
- geometrią liczb, szczególnie algebraicznymi i arytmetycznymi aspektami wielomianów.
Współpracował też z Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, prowadząc jeden z wykładów popularnych z serii „Drogi do rzeczywistości”[13].
Był zaangażowany w działalność na rzecz krajowego środowiska naukowego. Aktywnie uczestniczył w działalności Polskiego Towarzystwa Matematycznego – w latach 1981–1983 sprawował funkcję jego wiceprezesa. W 2009 r. został członkiem honorowym[14] Polskiego Towarzystwa Matematycznego[15]. Wśród jego aktywności było uczestniczenie w redakcjach i badania z historii nauki – sprawował funkcję redaktora czasopism „Antiquitates Mathematicae” i „Acta Arithmetica”.
Remove ads
- 1964: Elementary theory of numbers, Państwowe Wydawnictwo Naukowe (wraz z Wacławem Sierpińskim)
- 1976: Wacław Sierpiński, Iskry
- 1982: The number of zeros of polynomials in valuation rings of complete discretely valued fields, Instytut Matematyczny PAN
- 1982: Selected topics on polynomials, University of Michigan Press
- 1993: On reducible trinomials, Instytut Matematyczny PAN
- 2000: Polynomials with special regard to reducibility, Cambridge University Press
- 2005: On weak automorphs of binary forms over an arbitrary field, Instytut Matematyczny PAN (wraz z Jerzym Browkinem)
- 2007: Elementary, analytic and geometric number theory, European Mathematical Society (wraz z Henrykiem Iwańcem)
- 2007: Henryk Iwaniec, Władysław Narkiewicz, Jerzy Urbanowicz (wydawcy): Andrzej Schinzel – Selecta, European Mathematical Society (dwa tomy)
Remove ads
Zaszczyty państwowe i samorządowe
Odznaczony Krzyżem Komandorskim (2002)[16], Krzyżem Oficerskim oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[7], Medalem Komisji Edukacji Narodowej i Krzyżem „Pro Ecclesia et Pontifice”[10]. Honorowy obywatel Sandomierza (2016)[17].
Doktoraty honorowe
Doktor honoris causa Uniwersytetu w Caen (1998), Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (19 grudnia 2011) i Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (23 lutego 2012)[18].
Inne nagrody
W 1982 roku otrzymał Medal im. Wacława Sierpińskiego[19], a w 1992 Medal im. Stefana Banacha[20].
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads