Loading AI tools
polski polityk Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Andrzej Bohdan Celiński (ur. 26 lutego 1950 w Warszawie) – polski polityk i socjolog[1], działacz opozycji demokratycznej. Senator I i II kadencji, poseł na Sejm II, IV, VI kadencji, w latach 2001–2002 minister kultury w rządzie Leszka Millera, w latach 2012–2015 przewodniczący Partii Demokratycznej.
 Andrzej Celiński (2009) | |
| Data i miejsce urodzenia |
26 lutego 1950 |
|---|---|
| Przewodniczący Partii Demokratycznej | |
| Okres |
od 21 stycznia 2012 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Minister kultury | |
| Okres |
od 19 października 2001 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
 | |
Ukończył VI Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Reytana w Warszawie (1967)[2]. Kształcił się następnie w zakresie socjologii na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego.
Był uczestnikiem wydarzeń marca 1968, za co został relegowany ze studiów[3]. Wrócił na UW po krótkim okresie studiów na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, ukończył studia w 1973. Jako instruktor harcerski blisko współpracował z Antonim Macierewiczem i Piotrem Naimskim w 1 Warszawskiej Drużynie Harcerskiej im. Romualda Traugutta „Czarna Jedynka” (w tzw. Gromadzie Włóczęgów)[4]. W czerwcu 1976 był jednym z sygnatariuszy listu w obronie robotników z Radomia i Ursusa, następnie współorganizował pomoc dla represjonowanych przez władze. W latach 1976–1977 był współpracownikiem Komitetu Obrony Robotników, wykładał w ramach tzw. Uniwersytetu Latającego. W latach 1972–1977 i 1980–1989 był pracownikiem naukowym Instytutu Profilaktyki i Resocjalizacji UW[4]. W latach 1977–1980 zatrudniony w Biurze Projektowo-Badawczym Budownictwa Przemysłowego System w Warszawie[4]. W latach 1975–1977 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego rady oddziałowej ZNP na UW[4].
W 1978 podpisał deklarację założycielską Towarzystwa Kursów Naukowych i był jego sekretarzem odpowiedzialnym za bieżącą działalność. W sierpniu 1980 był współautorem apelu 64 intelektualistów o negocjacje i porozumienie między władzą a strajkującymi, od września 1980 był członkiem „Solidarności”, kierował gabinetem Lecha Wałęsy[4]. W stanie wojennym został internowany w ośrodkach odosobnienia w Warszawie-Białołęce, Jaworzu i Darłówku. Został zwolniony 7 grudnia 1982. W latach 1983–1987 współpracował z Lechem Wałęsą i środowiskiem ekspertów „Solidarności”. W 1985 został współautorem opracowania Raport. Polska 5 lat po Sierpniu. W latach 1986–1988 współzałożycielem i redaktorem pisma „Dwadzieścia Jeden”[4].
W latach 1989–1990 był członkiem Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie oraz uczestnikiem obrad Okrągłego Stołu. Od 1989 do 1993 był senatorem I i II kadencji związanym z Obywatelskim Klubem Parlamentarnym i ROAD, potem z Unią Demokratyczną. W latach 1993–1994 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Unii Demokratycznej. Z ramienia UD i następnie Unii Wolności zasiadał w Sejmie II kadencji. W 1996 wystąpił z UW[5].
W 1999 związał się z Sojuszem Lewicy Demokratycznej, od 20 grudnia 1999 do 6 marca 2004 był wiceprzewodniczącym partii[5]. Do Sejmu IV kadencji (19 października 2001 – 18 października 2005) został wybrany w okręgu podwarszawskim. Od 19 października 2001 do 6 lipca 2002 był ministrem kultury w rządzie Leszka Millera[6]. W latach 2004–2005 z ramienia SLD zasiadał w sejmowej komisji śledczej zajmującej się sprawą Orlenu, zrezygnował z udziału w jej pracach 12 lipca 2005[7].
W marcu 2004 wraz z m.in. Markiem Borowskim odszedł z SLD i współtworzył nową partię pod nazwą Socjaldemokracja Polska[8], był przewodniczącym jej rady politycznej. W 2005 bez powodzenia ubiegał się o mandat poselski z listy SDPL z okręgu katowickiego, otrzymując 6128 głosów[9]. W wyborach samorządowych w 2006 został wybrany na radnego sejmiku mazowieckiego, otrzymując 18 734 głosów[10]. W wyborach parlamentarnych w 2007 uzyskał mandat poselski z listy Lewicy i Demokratów w okręgu katowickim, zdobywając 20 338 głosów[11]. Od 22 kwietnia 2008 zasiadał w Kole Poselskim SDPL-Nowa Lewica. Na początku sierpnia 2008 odszedł z SDPL, pozostając w jej kole poselskim, które opuścił rok później.
W wyborach w 2011 jako niezależny bez powodzenia ubiegał się o mandat senatora z poparciem środowisk lewicy i centrum oraz m.in. Lecha Wałęsy (przegrał z kandydatami PO i PiS[12]). Związał się także z Partią Demokratyczną – demokraci.pl (został członkiem koła tego ugrupowania w Podkowie Leśnej[13]), której 21 stycznia 2012 został przewodniczącym, pokonując w głosowaniu dotychczasową szefową partii Brygidę Kuźniak. W czerwcu 2013 jego ugrupowanie weszło w skład koalicji Europa Plus. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 bezskutecznie ubiegał się o mandat jako lider listy tej koalicji (występującej pod nazwą „Europa Plus Twój Ruch”) w okręgu Warszawa II, uzyskując 6010 głosów[14]. Po wyborach koalicja przestała istnieć. 10 stycznia 2015 został ponownie wybrany na przewodniczącego PD[15]. W tym samym roku jako kandydat PD ponownie wystartował do Senatu (znów przegrywając z kandydatami PO i PiS[16]). 28 listopada tegoż roku nową przewodniczącą PD została Elżbieta Bińczycka[17]. Andrzej Celiński pozostał początkowo członkiem rady krajowej partii[18], jednak z początkiem 2016 stał się bezpartyjny[19]. W czerwcu 2018 został zaprezentowany jako kandydat koalicji SLD Lewica Razem na prezydenta Warszawy, jednak w następnym miesiącu wycofano jego kandydaturę[20].
Jest siostrzeńcem Marii Dmochowskiej i Jana Józefa Lipskiego. Jego matka, Zofia Celińska, została uhonorowana medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata[21].
21 września 2006 został odznaczony przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[22]. Odznaczenie to zwrócił w październiku 2007 w proteście przeciw doręczeniu przez Policję jego samotnie mieszkającej 88-letniej matce Zofii Celińskiej wezwania dla niego na przesłuchanie w IPN w charakterze świadka[23].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
