Alkohol cetylowy

Alkohol cetylowy, heksadekan-1-ol, C
16H
33OH – organiczny związek chemiczny z grupy alkoholi. Szeroko stosowany w przemyśle farmaceutycznym.

Alkohol cetylowy

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) heksadekan-1-ol Inne nazwy i oznaczenia farm. łac. alcohol cetylicus inne 1-heksadekanol, cetanol, alkohol heksadekanowy, alkohol palmitynowy
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C16H34O
Inne wzory	C 16H 33OH, CH 3(CH 2) 15OH
Masa molowa	242,44 g/mol
Wygląd	bezbarwne woskowate ciało stałe lub kryształy w kształcie płatków[1]
Identyfikacja
Numer CAS	36653-82-4 19141-82-3 (sól glinowa) 3877-54-1 (znakowany 14 C)
PubChem	2682
DrugBank	DB09494
SMILES CCCCCCCCCCCCCCCCO
InChI InChI=1S/C16H34O/c1-2-3-4-5-6-7-8-9-10-11-12-13-14-15-16-17/h17H,2-16H2,1H3 InChIKey BXWNKGSJHAJOGX-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Gęstość 0,8187 g/cm³ (50 °C)[2]; ciecz Rozpuszczalność w wodzie praktycznie nierozpuszczalny: 0,03 mg/kg (25 °C)[3] w innych rozpuszczalnikach rozpuszczalny w acetonie, dobrze w eterze dietylowym, benzenie i chloroformie, słabo w etanolu[2] Temperatura topnienia 49,30 ± 0,01 °C[2] Temperatura wrzenia 325 ± 2 °C[2] 344 °C[1] 190 °C (15 mmHg)[4] Punkt krytyczny 497 °C[5]; 1,47 MPa[5]; 1059 cm³/mol ≈ 0,229 g/cm³[5] logP 6,73 (25 °C)[4] Współczynnik załamania 1,4283 (589 nm, 79 °C)[2] Lepkość 8,0 mPa·s (60 °C)[1]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2020-03-10] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Substancja nie jest klasyfikowana jako niebezpieczna według kryteriów GHS[4]. Temperatura zapłonu ok. 155 °C[1] Temperatura samozapłonu 245 °C[1] Granice wybuchowości 1–8%[4] Numer RTECS MM0225000 Dawka śmiertelna LD50 5000 mg/kg (szczur, doustnie)[1]
Podobne związki
Pochodne	kwas palmitynowy (C 15H 31COOH)
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Przypisy

1. 1-Hexadecanol, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank [online], Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 024650 [dostęp 2020-03-10] (niem. • ang.).
2. Haynes 2016 ↓, s. 3-294.
3. Haynes 2016 ↓, s. 5-153.
4. Alkohol cetylowy (nr 68824) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2020-03-10]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
5. Haynes 2016 ↓, s. 6-74.

Bibliografia

• CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).

Encyklopedie internetowe (rodzaj indywiduum chemicznego):

• Britannica: science/cetyl-alcohol
• SNL: cetylalkohol
• DSDE: cetylalkohol