Aleksander Skotnicki (hematolog)

Aleksander Bartłomiej Skotnicki (ur. 24 sierpnia 1948) – polski hematolog i transplantolog, specjalista chorób wewnętrznych II stopnia, profesor nauk medycznych, w latach 1993–2018 kierownik Kliniki i Katedry Hematologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, wykładowca akademicki, działacz społeczny, członek Polskiej Akademii Umiejętności.

Aleksander Skotnicki

Data urodzenia	24 sierpnia 1948
Zawód, zajęcie	hematolog transplantolog
Odznaczenia
Strona internetowa

Życiorys

Urodził się 24 sierpnia 1948 roku. Jego ojcem był Roman Skotnicki, a matką Alina z domu Sokołowska – psycholog, działaczka Polskiego Towarzystwa Higieny Psychicznej i pracownik Akademii Medycznej w Krakowie. Babcią Aleksandra Skotnickiego ze strony matki była Janina Anna Sokołowska, nauczycielka szkół średnich, działaczka społeczna i konspiracyjna (AK, Żegota)^[1][2]. W 1945 roku zginęła w obozie koncentracyjnym w Ravensbrück, została odznaczona pośmiertnie medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata przez Instytut Jad wa-Szem w Jerozolimie w 1989 roku.

Działalność naukowa

Aleksander Skotnicki uczęszczał w latach 1962–1966 do Liceum Ogólnokształcącego im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie, gdzie zdał maturę. W 1972 roku ukończył studia na Akademii Medycznej w Krakowie. Był uczniem prof. Juliana Aleksandrowicza i prof. Juliana Blicharskiego^[1].

W 1974 roku odbył staż naukowy w Imperial Cancer Research Fund w Londynie. W 1982 roku otrzymał roczne stypendium Fundacji Fulbrighta na prowadzenie badań w George Washington University w Waszyngtonie.

Profesor Aleksander Skotnicki w dyskusji (2009)

W 1995 roku Aleksander Skotnicki uzyskał tytuł profesora nauk medycznych^[3]. W latach 1972–2018 pracował w Klinice Hematologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, w tym przez ostatnie 25 lat jako jej kierownik. Stworzył w Krakowie nowoczesny ośrodek leczenia nowotworowych chorób krwi oraz transplantacji szpiku. W ośrodku tym przeprowadzono przeszło 2 tys. transplantacji u chorych z ostrymi białaczkami, szpiczakiem plazmocytowym i chłoniakami złośliwymi, ratując życie u większości pacjentów^[4].

Opublikował jako autor lub współautor ponad dwieście pięćdziesiąt oryginalnych prac badawczych w recenzowanych czasopismach naukowych^[5][6].

Na przestrzeni lat był wykładowcą akademickim kolejno Akademii Medycznej w Krakowie i Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, m.in. w Medical School in English^[1]. Był promotorem dwudziestu siedmiu przewodów doktorskich, recenzował ponad czterdzieści prac doktorskich i habilitacyjnych^[3].

W 2012 roku został przyjęty w poczet członków Wydziału Lekarskiego Polskiej Akademii Umiejętności.

Działalność społeczna

Niezależnie od pracy klinicznej i naukowej, Aleksander Skotnicki jest aktywny na polu społecznym. Jest członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Hematologów i Transfuzjologów i od ponad 30 lat przewodniczącym jego oddziału krakowskiego. Ponadto jest wiceprzewodniczącym Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego. Był prezesem Zarządu i jednym z członków założycieli działającej od 1990 roku Fundacji Profilaktyki i Leczenia Chorób Krwi im. prof. Juliana Aleksandrowicza i Fundacji „Stradomskie Centrum Dialogu”^[7].

W swojej działalności społecznej zajmował się m.in. badaniem kwestii związanych z historią Żydów w Polsce, a szczególnie z Holokaustem, oraz działał na rzecz upamiętnienia ofiar Shoah. Nawiązywał kontakty z Żydami ocalonymi z Holokaustu, m.in. z osobami z listy Oskara Schindlera^[4][8] i listy Chiune Sugihary. Dokumentował historię krakowian rozsianych w następstwie II wojny światowej po różnych częściach świata, publikując przeszło 30 monografii w tym zakresie. Zorganizował również kilkanaście wystaw zdjęć i dokumentów na temat społeczności żydowskiej w Polsce^[8], m.in. w galerii przy ulicy Stradomskiej, w Pałacu Sztuki i krakowskich synagogach.

Aleksander Skotnicki organizuje również coroczne spotkania chorych po transplantacji szpiku z Zespołem Kliniki oraz władzami Uniwersytetu Jagiellońskiego i Szpitala Uniwersyteckiego oraz jest zaangażowany w doroczne aukcje dzieł sztuki na rzecz chorych z białaczkami^[7].

Życie prywatne

28 czerwca 2018 w auli Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego odbył się uroczysty jubileusz siedemdziesiątych urodzin prof. Aleksandra Skotnickiego. Z udziałem prezydenta miasta Krakowa i władz uczelni oraz kierowników klinik hematologii z całej Polski^[7][9].

Publikacje

• Oskar Schindler. W oczach uratowanych przez siebie krakowskich Żydów. Wydawnictwo AA, 2007.
• Arka. Opowieść o życiu i przetrwaniu. Aleksander Skotnicki w rozmowie z Katarzyną Kachel i Maciejem Kwaśniewskim. Wydawnictwo Znak, 2019.

Nagrody i odznaczenia

• Złota Odznaka Towarzystwa Walki z Kalectwem (1988)
• Odznaka „Zasłużonemu – Polskie Towarzystwo Lekarskie” (1999)
• Medal Polskiej Wojskowej Służby Krwi (2000)
• Złoty Medal Fundacji Prometeusz – Pro Publico Bono (2000)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2000)
• Medal Doktora Aleksandra Kremera od Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego (2006)
• Odznaka Honoris Gratia za zasługi dla Krakowa i jego mieszkańców (2006)
• Nagroda Krakowska Książka Miesiąca (luty 2008)^[10]
• Nagroda Jana Karskiego i Poli Nireńskiej (2009)
• Jubileuszowy Medal 60-lecia Nauczania Medycyny w Lublinie
• Bene Meritus od Polskiego Towarzystwa Lekarskiego dla osób działających na rzecz ochrony zdrowia (2006)
• Medal „Gloria Medicinae” od Polskiego Towarzystwa Lekarskiego – dla najbardziej zasłużonych lekarzy (2007)
• Człowiek Roku 2009 w plebiscycie Gazety Krakowskiej (2010)
• Laureat konkursu Profesjonaliści Forbesa w województwie małopolskim w dziedzinie medycyny (2013)
• Nagroda im. ks. Stanisława Musiała za 2015 rok
• Nagroda Miasta Krakowa (2016)

Opracowano na podstawie materiału źródłowego^[11].