Abazy pasza, Mehmed Abaza pasza, Abaza pasza[1] (zm. 24 sierpnia 1634) – bejlerbej Bośni.
Szybkie fakty Pełne imię i nazwisko, Data śmierci ...
Abaza
|
Pełne imię i nazwisko |
Mehmed Abaza |
Data śmierci |
24 sierpnia 1634 |
Zamknij
Pochodził z kaukaskiego plemienia Abchazów[2]. Schwytany w turecką niewolę dostał się do Konstantynopola, gdzie szybko awansował. Za panowania Osmana II był już bejlerbejem Erzurum. W 1623 roku brał udział w nieudanym buncie przeciwko Muradowi IV. Mimo to zachował przychylność sułtana, który mianował go bejlerbejem Bośni. W maju 1632 roku został zdegradowany do urzędu sandżakbeja sylistryjskiego. 20 października 1633 wraz z wojskami tatarskimi i Mołdawianami wkroczył w granice Rzeczypospolitej. Poniósł klęskę 22 października 1633 roku pod Kamieńcem Podolskim. 24 sierpnia 1634 roku z rozkazu Murada IV został uduszony[3].
- Podhorodecki, Leszek (1978). Stanisław Koniecpolski ok. 1592–1646. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej. ISBN B0000E946H. Str. 276-277
Pojawiają się także następujące określenia: Abazy-Pasza, Abaza Mehmed, Mehmet Basza sylistryjski, Abbassy Pasza, w tym błędne: Abazy, pasza Widynia.
J. Pajewski, Buńczuk i koncerz. Z dziejów wojen polsko-tureckich, Warszawa 2006, s. 71. Na abchaskie pochodzenie wskazuje też określenie (nazwisko) Abaza, por. też Abazyni – lud spokrewniony z Czerkiesami i Abchazami. Potwierdzeniem kaukaskiego pochodzenia bejlerbeja może być też jego list z okresu rebelii: „It might have seemed that I should rejoice at Sultan Mustafa's accession, since his mother is Abkhasian and we have that affinity.” (Leslie P. Peirce, The Imperial Harem: Women And Sovereignty in the Ottoman Empire, Oxford University Press US, 1993, s. 220, ISBN 0-19-508677-5). W ówczesnej Polsce dowodzono, że pochodził z Podola i nazywał się właściwie Iwaszko. Mimo iż było to twierdzenie bezpodstawne, niektóre XX-wieczne publikacje wspominają o rusińskim pochodzeniu Abazy-paszy, np. Polski Słownik Biograficzny, t. XVIII: 1935, s. 267; W. Konopczyński, Dzieje Polski nowożytnej, Warszawa 1996, s.250, ISBN 978-83-211-0730-1; J. Dürr-Durski, Daniel Naborowski: monografia z dziejów manieryzmu i baroku w Polsce, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1966, s. 144.