5 Brygada Artylerii Ciężkiej

5 Pomorska Brygada Artylerii Ciężkiej (5 BAC) – związek taktyczny artylerii ciężkiej ludowego Wojska Polskiego.

Ten artykuł dotyczy 5 Brygady Artylerii Ciężkiej. Zobacz też: 5 Brygada Artylerii – inne brygady artylerii z numerem 5.

5 Brygada Artylerii Ciężkiej

Defilada żołnierzy 5 Brygady Artylerii Ciężkiej po zdobyciu Kołobrzegu, marzec 1945
Historia
Państwo	Rzeczpospolita Polska
Sformowanie	1944
Rozformowanie	1945
Tradycje
Nadanie sztandaru	29 listopada 1944[1]
Rodowód	5 Pułk Artylerii Ciężkiej
Kontynuacja	80 Pułk Artylerii Ciężkiej
Dowódcy
Pierwszy	płk Artur Hulej
Ostatni	gen. bryg. Włodzimierz Kierp
Organizacja
Dyslokacja	Poznań
Rodzaj wojsk	artyleria ciężka
Podległość	1 Armia WP[2]
Odznaczenia

Formowanie i zmiany organizacyjne

Brygada została sformowana w Zaciszu pod Kiwercami^[3] na podstawie rozkazu nr 05 dowódcy 1 Armii Polskiej w ZSRR z 7 maja 1944 roku na bazie 5 pułku artylerii ciężkiej. Po zakończeniu działań wojennych brygada pełniła służbę okupacyjną na terenie Niemiec. W lipcu 1945 wróciła do kraju i została rozlokowana w Poznaniu.

We wrześniu 1945 roku brygada została rozformowana. Na jej bazie został utworzony 80 pułk artylerii ciężkiej, a jeden z jej dywizjonów posłużył do sformowania 82 pułku artylerii ciężkiej^[4].

30 września 1967 roku 31 Brygada Artylerii Armat przejęła dziedzictwo tradycji 5 Brygady Artylerii Ciężkiej i została przemianowana na 5 Pomorską Brygadę Artylerii Armat^[5].

Struktura organizacyjna

Dowództwo i sztab

• bateria dowodzenia
• 3 × dywizjon artylerii ciężkiej
  • 3 × bateria artylerii ciężkiej
• park artyleryjski (plutony: dowodzenia, parkowy i materiałów pędnych i smarów)
• kwatermistrzostwo (pluton gospodarczy)

152 mm haubicoarmata wz. 1937 (MŁ-20)

Stan etatowy brygady liczył 1129 żołnierzy, w tym 116 oficerów, 308 podoficerów i 705 kanonierów.

Dowódcy brygady

• płk Artur Hulej
• gen. bryg. Włodzimierz Kierp

Dowódca 1 dywizjonu:

• mjr Franciszek Juchniewicz^[6]

Dowódca 2 dywizjonu:

• kpt. Bronisław Rakowski
• mjr Jan Sołowiow

Dowódca 3 dywizjonu:

• mjr Julian Pawłowski

Oficerowie:

• Janusz Przymanowski

Podstawowy sprzęt brygady

Na uzbrojeniu i wyposażeniu brygady znajdowały się:

• 152 mm haubico-armata – 36
• rusznice przeciwpancerne – 36
• karabiny maszynowe – 18
• samochody – 102
• ciągniki – 45

Sztandar brygady

Żołnierze 5 Brygady Artylerii Ciężkiej brali udział w kołobrzeskich zaślubinach z morzem

Sztandar ufundowany przez mieszkańców Wawra i wykonany przez miejscowe siostry felicjanki wręczono brygadzie 29 listopada 1944 roku^[1].

Opis sztandru:
Płat o wymiarach 92 × 92 cm, obszyty z trzech stron żółtą frędzlą, przymocowany do drzewca za pomocą sześciu kółek i stalowego pręta. Drzewce z jasnego politurowanego drewna skręcane z dwóch części za pomocą stalowych okuć. Głowica w formie ażurowego liścia, wewnątrz którego podwójnie złożony orzeł tego samego typu co noszony na czapce w 1 Dywizji Piechoty^[1].

Strona główna:
Na czerwonym tle haftowany białą nicią orzeł^[a]. Pod orłem haftowane skrzyżowane lufy armatnie. Wokół orła żółtą nicią haftowane napisy: „HONOR I OJCZYZNA”, „5-ta BRYGADA ARTYLERII CIĘŻKIEJ”. W rogach ponad gałązkami dębu i lauru, haftowanymi nićmi zielono-złotymi, haftowane żółtą nicią napisy i daty: „WAKINO 21.X.43”; „SMOLEŃSK 12.X.43”; „DOLSK 12.VI.44”; „PRAGA 14.IX.1944”^[1].

Strona odwrotna:
Na białym tle, pośrodku, haftowany i malowany kolorowo wizerunek św. Barbary. Wokół wizerunku napis haftowany żółtą nicią: „ŚWIĘTA BARBARO PROWADŹ NAS DO ZWYCIĘSTWA”^[1].

Uwagi

1. dziób, nogi oraz promienie na skrzydłach złote