3 Pułk Ułanów (Królestwo Kongresowe)

3 Pułk Ułanów – oddział jazdy Wojska Polskiego Królestwa Kongresowego.

Ten artykuł dotyczy 3 Pułku Ułanów Królestwa Kongresowego. Zobacz też: 3 Pułk Ułanów.

3 Pułk Ułanów

Historia
Państwo	Królestwo Polskie
Sformowanie	1815
Dowódcy
Pierwszy	płk Karol Madaliński
Działania zbrojne
powstanie listopadowe
Organizacja
Dyslokacja	województwo podlaskie
Rodzaj wojsk	Jazda
Podległość	Dywizja Ułanów

Oficer 3 pułku ułanów na litografii Józefa Kondratowicza (1829)

Ułan 3 p.uł. w czasie powstania listopadowego

Czapka oficera 3 p.uł.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Utworzony w 1815^[1]. Składał się z czterech szwadronów i piątego rezerwowego. Szwadrony pierwszy i drugi stanowiły 1 dywizjon, a trzeci i czwarty wchodziły w skład 2 dywizjonu. Szwadron dzielił się na dwa półszwadrony, każdy półszwadron na dwa plutony, każdy pluton na półplutony czyli sekcje. Pluton dzielił się także na oddziały, czyli trójki, po trzy roty każdy^[2]. Wchodził w skład 1 brygady Dywizji Ułanów Królestwa Kongresowego^[3].

Ubiór

Barwą pułku był kolor żółty^[4].

Kurtka ułańska granatowa z wyłogami i wypustkami i kołnierzem barwy żółtej. Czapka barwy żółtej. Na kokardach przy czapkach oficerowie nosili złocone krzyże kawalerskie.

Kołnierze na surdutach, lejbikach i płaszczach barwy żółtej. Na guzikach i na czapkach numer 3.

Chorągiewki na lancach żółto-białe^[4].

Miejsce dyslokacji w 1830

Stanowisko: województwo podlaskie^[1]

• sztab – Międzyrzec
• 1 szwadron – Międzyrzec
• 2 szwadron – Biała
• 3 szwadron – Łomazy
• 4 szwadron – Terespol
• rezerwa – Mordy

Konie

Pułk posiadał konie kasztanowate^[4].

• 1 szwadron – konie jednostajnej maści
• 2 szwadron – konie mogły mieć gwiazdki na czole
• 3 szwadron – konie mogły mieć gwiazdki, strzałki i pęciny
• 4 szwadron – konie mogły mieć łysiny
• trębacze – konie gniado–srokate

Konie żołnierskie miały ogony obcięte do kolon i przerywane. Konie oficerskie – anglizowane.

Żołnierze pułku

Dowódcy pułku^[1]

• płk Karol Madaliński
• płk Wincenty Szeptycki (1817)
• płk Michał Korytowski (1818 do 1 lutego 1831),
• ppłk Ludwik Chmielewski (od 1 lutego 1831 do 8 kwietnia),
• ppłk Karol Pawłowski,
• ppłk Marcin Żółkiewski.

Oficerowie pułku

• Alojzy Janowicz

Walki pułku

Pułk brał udział w walkach w czasie powstania listopadowego.

Bitwy i potyczki^[1]:

• Węgrów (8 lutego)
• Liw (11 lutego)
• Jadów (12 lutego)
• Stoczek (14 lutego)
• Dobre (17 lutego)
• Nowa Wieś (19 lutego)
• Grochów (24 lutego)
• Wawer (31 marca)
• Seroczyn (10 kwietnia)
• Boreml (19 kwietnia)
• Mińsk (26 kwietnia i 14 lipca)
• Barania Ruda (10 maja)
• Ostrołęka (18 i 26 maja)
• Raciąż (23 lipca)
• Szymanów (15 sierpnia)
• Karczew (23 sierpnia)
• Żelechów (26 sierpnia)
• Krynka (28 sierpnia)
• Międzyrzec (29 sierpnia)
• Kazimierz Dolny (14 września)
• Rachów (16 września)

Za zasługi w walkach pułk został odznaczony 1 krzyżem kawalerskim, 16 złotymi i 15 srebrnymi^[1].

Przypisy

1. Gembarzewski 1925 ↓, s. 82.
2. Korzon, Gembarzewski i Rogowa 1923 ↓, s. 378.
3. Korzon, Gembarzewski i Rogowa 1923 ↓, s. 373.
4. Gembarzewski 2003 ↓, s. 115.

Bibliografia

• Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
• Bronisław Gembarzewski: Żołnierz polski. Ubiór, uzbrojenie i oporządzenie. Tom IV. Od 1815 do 1831 roku. Warszawa: 1966.
• Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie - Królestwo Polskie 1815-1830. Poznań: Wydaw. Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-48-3.
• Tadeusz Korzon, Bronisław Gembarzewski, Jadwiga Rogowa: Dzieje wojen i wojskowości w Polsce. T.3. Lwów, Warszawa, Kraków: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1923.
• Karol Linder: Dawne Wojsko Polskie. Ubiór i uzbrojenie. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1960.
• Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.