Żerniki (powiat poznański)

Żerniki – osada w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Kórnik^[4].

Ten artykuł dotyczy osady w powiecie poznańskim. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Żerniki

osada
Zespół dworski
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	poznański
Gmina	Kórnik
Wysokość	80 m n.p.m.
Liczba ludności (2011)	306[1]
Strefa numeracyjna	61
Kod pocztowy	62-023[2]
Tablice rejestracyjne	PZ
SIMC	0586796
Położenie na mapie Polski Żerniki
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Żerniki
Położenie na mapie powiatu poznańskiego Żerniki
Położenie na mapie gminy Kórnik Żerniki
52°19′54″N 17°03′24″E[3]

Wieś szlachecka położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego^[5]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa poznańskiego.

Dane geograficzne i demograficzne

Żerniki są małą wsią położoną na obrzeżach gminy Kórnik – 11,5 km od samego Kórnika oraz 10 km od Poznania. Przez teren Żernik przebiega między innymi autostrada A2.

Wieś zajmuje obszar około 650 ha, z czego około 85% stanowią pola uprawne i inne użytki rolne. Lasy zajmują około 8% powierzchni. Zdecydowana większość ludności zamieszkuje w centralnej części wsi w blokach (wybudowanych dla pracowników byłego PGR) oraz kilku domach wielorodzinnych. Populacja Żernik jest szacowana (2011) na 306 osób^[1].

Historia

Historia wsi jest słabo udokumentowana, choć pierwsze wzmianki o jej istnieniu pochodzą z przełomu XIV i XV wieku, kiedy to jest wzmiankowany Jaśko z Żernik^[6]. Kolejnymi właścicielami byli Stanisław Spławski, Zakrzewscy, Wilkońscy i Mycielscy, którzy to sprzedali majątek Niemcom^[6]. W XIX wieku wybudowany został folwark, który zachował się do dnia dzisiejszego. Niestety folwark nie był właściwie konserwowany – był wykorzystywany między innymi jako pomieszczenia biurowe dla PGR oraz jako sklep. Po przejściu w ręce prywatne popada w ruinę.

Po zakończeniu II wojny światowej w Żernikach powstało państwowe gospodarstwo rolne, do którego w następnych latach ściągnięto znaczną liczbę pracowników spoza wsi. Wraz z przemianami ustrojowymi w latach 90. PGR został wydzierżawiony w ręce prywatne, które w późniejszych latach popadło w problemy finansowe. Upadek jedynego dużego zakładu pracy w okolicy spowodował wysoką stopę bezrobocia, która utrzymuje się do dnia dzisiejszego.

Zabytki

W Żernikach znajduje się zespół dworski i folwarczny pochodzący z drugiej połowy XIX wieku^[7]. W jego skład wchodzą: dwór z 1875 roku, przebudowany na początku XX wieku, park, stodoła, magazyn, obora, spichrz i stajnia^[7]. Folwark jest w bardzo złym stanie.

Zobacz też

• lądowisko Żerniki
• Mord w Kórniku (1941) – dotyczył mieszkańców Żernik

Przypisy

1. Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 czerwca 2015)].
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1645 [zarchiwizowane 2022-10-26].
3. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 163742
4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 2616, 13 lutego 2013. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-09-12].brak numeru strony
5. Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, Wielkopolska t. I, Warszawa 1883, s. 37.
6. Żerniki (9), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 785.
7. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 185. [dostęp 2015-09-12].