Śluza Miejska w Bydgoszczy
śluza na rzece Brdzie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Śluza Miejska – śluza na rzece Brdzie w Bydgoszczy.
 Widok od strony Starego Miasta (dolnej Brdy) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Droga wodna | |
| Lokalizacja |
na 12,4 km |
| Dane techniczne | |
| Długość |
57,4 m |
| Szerokość |
9,6 m |
| Różnica poziomów |
3,13 m |
| Wrota |
stalowe dwuskrzydłowe |
| Rodzaj napędu |
elektromechaniczny oraz ręczny |
Położenie na mapie Bydgoszczy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
 53°07′37,43″N 17°59′44,85″E | |
Stanowi jedną z budowli hydrotechnicznych Hydrowęzła Bydgoszcz zarządzanego przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Jest to również śluza nr 2 międzynarodowej drogi wodnej E70 Wisła-Odra.
Śluza Miejska znajduje się w centrum miasta przy ul. Karola Marcinkowskiego nieopodal mostów Solidarności.
Pierwotna śluza drewniana została zbudowana w tym miejscu wraz z oddaniem do użytku Kanału Bydgoskiego w 1774 roku. Później była wielokrotnie przebudowywana z powodu trudnych warunków geotechnicznych oraz ograniczonej trwałości materiału z jakiego była zbudowana[1]. W 1788 śluza zawaliła się, wobec czego w następnych latach przeprowadzano doraźne prace naprawcze, w celu umożliwienia transportu wodnego. W 1790 rozpoczęto budowę z cegły i kamienia, jednak ostatecznie wobec trudności wykonawczych w dwa lata później oddano do użytku ponownie śluzę zbudowaną z drewna. Ta konstrukcja zawaliła się w 1803 roku. Śluzę odbudowano ponownie dwa lata później znowu z użyciem nietrwałego drewna. W następnych latach śluzę wielokrotnie modernizowano i naprawiano. W 1882 po licznych awariach i osunięciach rozpoczęto wznoszenie obok murowanej śluzy o nietypowym kształcie trapezowym, którą oddano do użytku w 1884.
Kolejna konstrukcja, która dotrwała do dzisiaj, powstała na zachód od śluzy w latach 1908–1912, a do użytku oddano ją w 1915 roku wraz z nowym odcinkiem Kanału Bydgoskiego dostosowanym do transportu 400-tonowych barek[2]. W 1915 roku zasypano starą śluzę trapezową, której kamienne oblicowanie jest widoczne dzisiaj u zbiegu ul. Marcinkowskiego. W 2014 roku z okazji 240-lecia istnienia Kanału Bydgoskiego, w ramach projektu przebudowy bulwarów nad Brdą ściany i komorę dawnej śluzy wyeksponowano w celach edukacyjno-historycznych. Nieopodal urządzono plac zabaw dla dzieci oraz uruchomiono fontannę.
W 2005 roku zespół śluzy Miejskiej w Bydgoszczy składający się ze śluzy, budynków maszynowni, sterowni i domu śluzowego, został wpisany do rejestru zabytków województwa kujawsko-pomorskiego[3].
W październiku 2014 rozpoczął się remont kapitalny śluzy Miejskiej, którego koszt wyniósł 12 mln zł. Obejmował on m.in. konserwację ścian i dna komory śluzowej, elementów mechanicznych, skarp, ścian oporowych, kanałów obiegowych, wykonanie instalacji monitoringu nagłaśniającego i wizyjnego, remont dróg dojazdowych i ogrodzeń[4]. Z powodu remontu w 2015 zawieszono kursowanie tramwaju wodnego na Miedzyń. Prace remontowe wydłużyły się prawie o rok[5]. Ostatecznie śluzę oddano do użytku 30 kwietnia 2016[6].
Śluza Miejska umożliwia pokonywanie przez jednostki pływające różnicy poziomów wody, spiętrzonej za pomocą jazów: Farnego i Ulgowego oraz ich ruch pomiędzy śluzami Czersko Polskie a Okole. W tym miejscu statki płynące w górę rzeki w kierunku Kanału Bydgoskiego i Odry podnoszone są o 3 m. Przed śluzą Miejską rzeka Brda rozdziela się na dwie odnogi: Brdę skanalizowaną, w której ciągu znajduje się komora śluzy oraz Młynówkę opływającą Wyspę Młyńską, która uchodzi do Brdy poprzez jaz Ulgowy, jaz Farny, elektrownię wodną „Kujawska”, kanał Międzywodzie i przepławkę dla ryb opodal przystani Bydgoszcz.
Jest to śluza komorowa o konstrukcji dokowej o wymiarach komory 57,4 × 9,6 m. Długość całkowita wynosi 78,7 m. Konstrukcja śluzy podzielona jest na sekcje dylatacyjne: głowa górna, komora i głowa dolna. Zamknięcia głowy dolnej stanowią wrota wsporne dwuskrzydłowe. Napełnianie wodą następuje przy pomocy kanałów obiegowych. Zamknięcia śluzy i kanałów obiegowych posiadają napędy elektromechaniczne oraz ręczne.
Na głowie dolnej śluzy znajduje się jednoprzęsłowa kładka stalowa o rozpiętości 10 m, stanowiąca przejście technologiczne. Na stalowych wrotach funkcjonują rozwierane kładki ruchome. Kładka na wrotach dolnych jest dwuczęściowa z pomostem o dwustronnej balustradzie, natomiast na wrotach górnych – jednoczęściowa chowana pod wodą w czasie śluzowania[3].
Na obiekcie śluzowany jest każdorazowo podczas swego rejsu Bydgoski Tramwaj Wodny (ok. 6 razy dziennie). Czas tej operacji trwa ok. 20 min.
Śluza Miejska
Śluza na początku XX wieku
Wrota górne
Wrota dolne
Kanał górny rozdzielony nurtem Młynówki
Podczas śluzowania
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
