Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Łysiczka lancetowata
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Łysiczka lancetowata (Psilocybe semilanceata (Fr.) P. Kumm.) – gatunek grzybów należący do rodziny podziemniczkowatych (Hymenogastraceae)[1].
Remove ads
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hymenogastraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1879 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus semilanceatus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1871 r. Paul Kummer[1].
Niektóre synonimy naukowe[2]:
- Agaricus semilanceatus Fr. 1818
- Geophila semilanceata (Fr.) Quél., 1886
- Panaeolus semilanceatus (Fr.) J.E. Lange 1939
- Panaeolus semilanceatus (Fr.) J.E. Lange 1936
Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1987 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako kołpaczek lancetowaty, cierniówka (bedłka) lancetowata[3].
Remove ads
Morfologia
Podsumowanie
Perspektywa
Średnica 1–2 cm, higrofaniczny, wilgotny, koloru od oliwkowego do jasnobrązowego, także z ciemnymi oliwkowymi lub sinozielonymi plamami (zwłaszcza na obwodzie), wysuszony przybiera kolor od jasnosłomkowego do ochrowego. Powierzchnia gładka, wilgotna, śliska, nieco lepka. Kształt początkowo tępo stożkowaty i zwykle z ostrą brodawką w centrum, z wiekiem stożkowaty do dzwonkowatego, jednak nigdy nie rozpostarty[4].
Szerokie, do trzonu wąsko przyrośnięte. U młodych owocników jasnobrązowe, u starszych ciemniejsze – tabaczkowobrązowe. Ostrza są jaśniejsze[5]. Liczba blaszek wynosi 15-27[6].
Cienki, o wysokości 3–15 cm wysokości i średnicy 1–3 mm[4]. Jest elastyczny, walcowaty i pusty w środku, czasami tylko rozszerzony u podstawy, przeważnie powyginany. Powierzchnia jasnoochrowa, gładka lub wzdłużnie włókienkowata[5].
W stanie suchym beżowy, w stanie wilgotnym szarobrązowy, bez smaku i bez zapachu[5].
- Cechy mikroskopowe;
Wysyp zarodników ciemnobrązowy. Zarodniki podłużne, owalne, o rozmiarach 10,5–15 × 6,5–8,5 μm. Podstawki 4-zarodnikowe o rozmiarze 20–31 × 5–9 μm, Posiadają sprzążki w podstawie. Na ostrzach blaszek występują cheilocystydy o rozmiarach 15–30 × 4–7 μm. Mają kształt kolby z cienką szyjką o średnicy 1–3,5 μm. Pleurocystyd brak. Skórka ma grubość do 90 μm, budują ją galaretowate i ułożone równolegle cylindryczne i hialinowe strzępki o grubości 1–3,5 μm. Na wszystkich strzępkach występują sprzążki. Bezpośrednio pod skórką znajduje się warstwa strzępek o grubości 4–12 μm o żółto-brązowo inkrustowanych ścianach[7].
- Gatunki podobne
Jest wiele podobnych gatunków łysiczek, kołpaczków i innych grzybów. Charakterystyczne dla łysiczki lancetowatej są: ciemne blaszki, spiczasty garb na szczycie kapelusza oraz elastyczny, długi i mocny trzon[6].
Remove ads
Występowanie i siedlisko
Opisano występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej, Europie, Australii, Nowej Zelandii[8] oraz w Chile w Ameryce Południowej[9]. W Europie występuje w Austrii, Belgii, Bułgarii, na Wyspach Normandzkich, Czechach, Danii, Estonii, na Wyspach Owczych, Finlandii, Francji, Niemczech, na Węgrzech, Irlandii, Włoszech, Litwie, Holandii, Norwegii, Polsce, Rosji, Słowacji, Hiszpanii, Szwecji, Szwajcarii i Anglii[10]. W Polsce jest niezbyt częsty – głównie na górskich halach oraz na pogórzu[5].
Siedlisko: tereny otwarte, pastwiska, łąki, pola, trawniki, pobocza dróg, sady, czasami na obrzeżach zarośli, łąk i lasów[3]. Owocniki wyrastają od sierpnia do października, pojedynczo lub w grupach po kilka, w trawie i mchach, w miejscach podmokłych. Rosną szczególnie obficie w miejscach wypasu krów i owiec[4].
Znaczenie
Gatunek należy do tzw. grzybów psylocybinowych. Zawiera psylocybinę[11] wymienioną w akcie wykonawczym do polskiej Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, jako substancja psychotropowa z grupy I-P[12], której posiadanie, wbrew przepisom ustawy, podlega karze[13]. Po jego spożyciu występują zaburzenia postrzegania i percepcji, powoduje też spadek ciśnienia tętniczego. Ze względu na wygląd i właściwości psychoaktywne łysiczka lancetowata nazywana jest również „czapką wolności” albo „magicznym grzybem”[4].
Remove ads
Zobacz też
Przypisy
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads