Ziemia Wiktorii
region Antarktydy Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
region Antarktydy Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ziemia Wiktorii[1] (ang. Victoria Land[1]) – region Antarktydy Wschodniej między Ziemią Wilkesa na zachodzie a Morzem Rossa na wschodzie.
 Mapa Ziemi Wiktorii (południe jest u góry mapy) | |
| Terytorium | |
|---|---|
| Miejscowości |
brak
|
| Wydarzenia historyczne | |
| Rodzaj obiektu |
region Antarktydy Wschodniej |
Położenie na mapie Antarktyki  | |
 74°15′S 163°00′E | |
Ziemia Wiktorii jest regionem Antarktydy Wschodniej, leży między Ziemią Wilkesa (na zachodzie) a Morzem Rossa (na wschodzie)[3][4]. Rozciąga się po zachodniej stronie Morza Rossa na południe – od ok. 70°30′S do 78°00′S i dalej na zachód do krawędzi Płaskowyżu Polarnego[2].
W części nadmorskiej leżą wybrzeża[3]:
Jest to górzysty obszar[4], pokryty lądolodem do wysokości ok. 2500 m[3] z licznymi lodowcami wylotowymi niosącymi lód z East Antarctic Ice Sheet[4].
Przez Ziemię Wiktorii biegnie główny łańcuch górski Antarktydy – Góry Transantarktyczne[5] (które ciągną się dalej do Ziemi Coatsów nad Morzem Weddella). Niektóre szczyty Gór Transantarktycznych przekraczają wysokość 4000 m n.p.m.[4] W pobliżu wybrzeża rozciągają się m.in. pasma: Góry Admiralicji z najwyższym szczytem Górą Sabine’a (3850 m n.p.m.), Góry Księcia Alberta czy Pasmo Towarzystwa Królewskiego z najwyższym szczytem Ziemi Wiktorii Górą Listera (4025 m n.p.m.)[3].
W południowej części Wybrzeża Scotta leży największa pod względem łącznej powierzchni oaza antarktyczna na terenie Antarktydy – McMurdo Dry Valleys – obejmująca m.in. pasma górskie, nunataki, lodowce, doliny pozbawione pokrywy lodowej (ang. dry valleys), wybrzeże, jeziora, stawy i wydmy[6]. W jej dolinach leżą jeziora zasilane wodami polodowcowymi (m.in. Vanda Lake, Lake Bonney[3]). Przez Wright Valley płynie rzeka Onyx zasilana przez topniejący lodowiec morski, która uchodzi do Vanda Lake[7].
Region obejmuje także Wyspę Rossa[5], oddzieloną od wybrzeża Ziemi Wiktorii cieśniną McMurdo Sound[8]. Jest to wyspa pochodzenia wulkanicznego, na której znajdują się cztery wulkany: aktywny Mount Erebus (3795 m n.p.m.)[9][uwaga 1] oraz wygasłe Mount Terror (3230 m n.p.m.)[uwaga 2], Mount Bird (1700 m n.p.m.[10][uwaga 3]) i Mount Terra Nova (2100 m n.p.m.[10][uwaga 4]). Mount Erebus jest najbardziej aktywnym wulkanem na terenie Antarktydy[5]. Wulkany znajdują się także na wybrzeżu w północnej Ziemi Wiktorii[11]. Występują tu zarówno niewielkie stratowulkany, jak i wielkie wulkany tarczowe[12]. Za potencjalnie aktywne (wulkany drzemiące) uznawane są: Mount Melbourne (2732 m n.p.m.[13]), Mount Rittmann (2600 m n.p.m.[14]) i The Pleiades (3040 m n.p.m.[15])[12].
Na Ziemi Wiktorii, na terenie Allan Hills i Darwin Glacier zlokalizowano w 1979 roku ponad 300 meteorytów zachowanych w lodzie[4].
Region został odkryty w styczniu 1841 roku przez Jamesa Clarka Rossa (1800–1862)[2].
Na Ziemi Wiktorii od lat 50. XX w. stacje badawcze prowadzą Stany Zjednoczone i Nowa Zelandia[4]. Pierwsza amerykańska baza – Williams Air Operating Facility – została wzniesiona na Wyspie Rossa w 1956 roku, a następnie szybko przeniesiona do Hut Point i w 1957 roku przemianowana na McMurdo[9]. Baza nowozelandzka – Scott Base – została założona na Wyspie Rossa w styczniu 1957 roku przez nowozelandzkiego polarnika Edmunda Hillary’ego (1919–2008) na potrzeby ekspedycji transantarktycznej[9]. W 2017 roku do użytku została oddana całoroczna stacja koreańska – Jang Bogo wzniesiona nad zatoką Terra Nova Bay[16]. Nad Terra Nova Bay leżą również stacje sezonowe: włoska stacja Zucchelli[17] i niemiecka Gondwana[18]. Kolejna stacja sezonowa – rosyjska stacja Leningradskaja – znajduje się na Wybrzeżu Oatesa[19].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
