Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zgrupowanie Warta – zgrupowanie oddziałów Armii Krajowej należących do Okręgu Lwowskiego AK, powstałe na początku września 1944, po wycofaniu się wojsk niemieckich na Rzeszowszczyźnie (pomiędzy Sanokiem a Lubaczowem).
Wobec ciągłego napływu zza Sanu zarówno całych oddziałów leśnych, jak i pojedynczych żołnierzy, oddziały Zgrupowania „Warta" uformowano w 4 bataliony, które szybko osiągnęły stan do 1600 żołnierzy. Wszyscy kwaterowali po wsiach polskich w czworoboku między Leżajskiem, Rzeszowem, Brzozowem a rzeką San, często zmieniając miejsce kwaterowania.
Dowódcą Zgrupowania Warta został ppłk Franciszek Rekucki "Topór" (wcześniej "Bak"), zastępcą ppłk Bolesław Tomaszewski ("Ostroga", "Bat", "Bolesław", "Warta").
Oficerami sztabu byli ponadto: kpt./mjr Edward Baszniak Robert, ppor. Władysław Śledziński Nemo, por. Bolesław Daniłłowicz Jur, kpt./mjr Witold Szredzki Sum (od kwietnia 1945).
Pod dowództwem por/kpt. Ludwika Kurtycza „Mazurkiewicza", poprzednio komendanta obwodu Mościska. Rozmieszczony był na terenie powiatu przemyskiego.
Składał się z:
Pod dowództwem najpierw ppor. Tadeusza Żelechowskiego Ringa, następnie kpt Juliana Bistronia „Godziemby", komendanta Obwodu Lubaczów, a w końcu kpt. Edwarda Baszniaka Roberta. Rozmieszczony był na terenie powiatu lubaczowskiego.
Batalion B obsadził posterunki milicji na terenie powiatu lubaczowskiego. Posterunki miały podwójne dowództwo, obok oficjalnego wyznaczonego przez komendanta powiatowego MO, w Lubaczowie funkcję zakonspirowanego dowódcy pełnili kolejno: kpt. Julian Bistroń /Bystroń/ "Godziemba", ppor. Tadeusz Żelechowski „Ring" i kpt. Edward Baszniak „Orlicz".
Batalion składał się z:
Pod dowództwem kpt. Witolda Szredzkiego „Sulimy", później por./kpt. Jana Lewickiego Zawiszy. Rozmieszczony był na terenie powiatów łańcuckiego, przeworskiego i brzozowskiego.
W skład batalionu wchodziły:
Pod dowództwem rtm. Włodzimierza Białoszewicza „Dana". Rozmieszczony był na terenie powiatów rzeszowskiego i brzozowskiego.
W jego skład wchodziły:
Zgrupowanie „Warta" było w zasadzie przygotowane do ewentualnego pójścia na odsiecz Lwowa, gdyby miasto to ostatecznie zostało przyznane Polsce (ciągle łudzono się, że tak będzie), a Ukraińcy mimo wszystko próbowali je opanować (czyli powtórki z roku 1918).
Ochraniano też wsie polskie przed atakami UPA, staczając także utarczki z oddziałami sowieckimi i sotniami UPA. Do większych walk jednak nie doszło. Organizowano również pacyfikacje wsi ukraińskich (m.in. Grabówka, Lalin[1], Witryłów, Końskie, Srogów)[2].
Ugrupowanie działało do 15 sierpnia 1945, kiedy to zostało rozwiązane. Pod koniec sierpnia 1945 w jednym z domów w Gniewczynie Łańcuckiej ppłk Tomaszewski zakopał pod podłogą archiwum „Warty". Tam też zostało odnalezione przez Wojciecha Stojaka wraz ze współpracownikami na antenie programu "Klub Poszukiwaczy Skarbów" w marcu 1997 dzięki informacji członka Zgrupowania Stanisława Ciska.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.