Zespół przetoczenia krwi między płodami (ang.twin-to-twin transfusion syndrome, TTTS, feto-fetal transfusion syndrome, FFTS) – powikłanie ciąży wielopłodowych jednokosmówkowych, wynikające z różnego stopnia zaburzeń hemodynamicznych polegających na przecieku pełnej krwi od jednego płodu (dawcy) do drugiego (biorcy).
TTTS występuje w 5–25% ciąż bliźniaczych. Szacuje się, że w Polsce rocznie dotyczy 100–150 ciąż[1].
Zespół rozwija się wskutek przecieku krwi od jednego z płodów do drugiego. Warunkiem jest jednokosmówkowość ciąży wielopłodowej, obecność nieprawidłowych, funkcjonalnie czynnych anastomoz tętniczo-żylnych w kosmkach końcowych łożyska i brak wydolnych, kompensacyjnych połączeń zapewniających przeciek w drugą stronę.
Rozpoznanie możliwe jest na podstawie badania ultrasonograficznego. Do rozpoznania niezbędne jest stwierdzenie cech jednokosmówkowości ciąży i objawów zaburzeń hemodynamicznych.
Objawy ciąży jednokosmówkowej:
brak przegrody rozdzielającej pęcherzyki żółtkowe lub cienka (<2mm), dwuwarstwowa przegroda
objaw „pojedynczej obręczy”
objaw „tau”
pojedynczy dysk łożyska
ta sama płeć bliźniąt
Objawy zaburzeń hemodynamicznych:
rozbieżności w objętościach płynu owodniowego: małowodzie (MAP<2cm) / wielowodzie (MAP>8cm)
objaw unieruchomionego płodu (ang. stuck twin sign)
nadmiernie wypełniony pęcherz moczowy u jednego płodu i niewidoczny u drugiego
rozbieżny wewnątrzmaciczny wzrost płodów
różnica szacowanych mas ciała > 20%
różnica obwodów brzucha > 20mm
różna średnica sznurów pępowinowych (>2:1)
różnice w przepływie krwi między tętnicami pępowinowymi lub innymi naczyniami wewnątrzpłodowymi
S1/D1 – S2/D2 >0,4
PI1 – PI2> 0,5
nieprawidłowe wartości przepływów krwi w tętnicy i (lub) żyle pępowinowej i przewodzie żylnym
Zespół opisał niemiecki położnik Friedrich Schatz w 1875 i w pracach późniejszych[4][5]. Uważa się, że obraz De Wikkelkinderen nieznanego artysty pochodzący z roku 1617 przedstawia bliźnięta z TTTS[6].
G.H.Bręborowicz,W.Malinowski,E.Ronin-Walknowska:Atlas ciąży wielopłodowej.Poznań:Ośrodek Wydawnictw Naukowych,2008. ISBN978-83-7314-029-5. Brak numerów stron w książce
Położnictwo i ginekologia, Grzegorz H.G.H.Bręborowicz (red.), BeataB.Banaszewska, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2005, s. 142, ISBN83-200-3082-X, OCLC749793069.
FriedrichF.SchatzFriedrichF., Ueber die während jeder Geburt eintretende relative Verkürzung oder Verlängerung der Nabelschnur und die dadurch unter bestimmten Umständen bedingten Störungen und Gefahren der Geburt, „Archiv für Gynäkologie”, 8 (1), 1875, s. 1–47, DOI:10.1007/BF01960040, ISSN0003-9128(niem.).
H.H.LudwigH.H., Friedrich Schatz, Rostock (1841–1920). Über Zwillinge, Wehen und Schwangerschaftsdauer, „Der Gynäkologe”, 39 (8), 2006, s. 657–660, DOI:10.1007/s00129-006-1862-x.