Zawołanie
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Zawołanie, inaczej proklama (łac. proclamatio, od clamare – krzyczeć)[1] – werbalny element polskiego herbu szlacheckiego, jedna z cech charakterystycznych polskiej heraldyki[1].
Wywodzi się jeszcze z czasów organizacji plemienno-rodowych i stanowiło prawdopodobnie rodzaj hasła identyfikującego członków rodu, stosowanego w systemie mobilizacji oddziałów zbrojnych oraz w bitwie[1][2]. Hasłem pomocy zwoływano rodowców do bitwy (wici)[1][2].
Z badań heraldycznych Józefa Szymańskiego wynika, że pierwotnie w Polsce zawołania posiadały funkcję co najmniej równorzędną ze znakami plastycznymi, czyli herbami. Dopiero pod wpływem reguł heraldyki zachodnioeuropejskiej rola zawołania zmniejszała się, praktycznie aż do jego zaniku[1]. Zawołań pozbawione są herby powstałe w okresie późniejszym, w wyniku nobilitacji czy indygenatu[1]. W związku z tym ustalone przez J. Szymańskiego 116 zawołań łączyć należy z najstarszymi herbami polskimi[1]. Łącznie znane jest 189 zawołań pojawiających się w źródłach do końca XV wieku[1]. Niekiedy jeden herb posiadał kilka różnych zawołań, charakterystycznych dla odrębnych gałęzi rodu[1]. W rodach związanych z tymi herbami zawołania pełnić mogły rozmaite funkcje, stanowiąc jednocześnie i nazwę herbu, i nazwę rodu, i zawołanie herbowe (rodowe)[1].