Zaroślak inkaski

Zaroślak inkaski
	Atlapetes melanopsis
	Valqui & Fjeldså, 2002
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	pasówki
Rodzaj	Atlapetes
Gatunek	zaroślak inkaski
Synonimy
	Buarremon melanops Valqui & Fjeldså 1999;
	Buarremon melanops Valqui & Fjeldså 1999;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; bliski zagrożenia
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zaroślak inkaski^[3] (Atlapetes melanopsis) – endemiczny gatunek małego ptaka z rodziny pasówek (Passerellidae). Znany jest tylko z jednego stanowiska w górnej części doliny rzeki Mantaro w środkowo-południowej części Peru. Uznawany za gatunek bliski zagrożenia^[4]^[5].

Szybkie fakty Domena, Królestwo ...

Zamknij

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisali Valqui & Fjeldså, nadając mu nazwę Buarremon melanops^[6]. Opis ukazał się w 1999 roku w czasopiśmie „Ibis”^[6]^[7]. Autorzy jako miejsce typowe wskazali Huachocollpa, prowincja Tayacaja, region Huancavelica w Peru^[4]. Okazało się jednak, że nazwa ta jest już zajęta przez Buarremon melanops (Sclater & Salvin 1876) – nazwę obecnie uznawaną za synonim Atlapetes rufinucha (zaroślak rudołbisty) lub Atlapetes melanolaemus (zaroślak czarnobrody)^[4]. W publikacji z 2002 roku ci sami autorzy zaproponowali nową nazwę zaroślaka inkaskiego – Atlapetes melanopsis^[8]. IOC nie wyróżnia podgatunków^[9]. Zaroślak inkaski wraz z zaroślakiem czarnookim i zaroślakiem rdzawouchym tworzą nadgatunek^[4].

Etymologia

Atlapetes: połączenie słowa Atlas z gr. πετης petēs – „lotnik” (gr. πετομαι petomai – „latać”)^[10].
melanopsis: gr. μελανος melanos – „czarny”, gr. οψις opsis – „twarz”^[11].

Nieduży ptak ze stosunkowo krótkim, grubym u nasady dziobem w kolorze czarnym. Obie szczęki są lekko zakrzywione. Tęczówki czerwonobrązowe. Nogi szare. Pióra czoła i okolic oczu czarne. Górna część głowy i potylica, kark i boki głowy ochrowo-brązowe. Gardło i podgardle szarawe. Od dzioba odchodzą w dół szyi wyraźne czarne wąsy. Nad nimi białawe paski policzkowe. Górne pokrywy skrzydeł szare. Lotki czarniawe z jaśniejszymi stalowoszarymi obrysami. Ogon długi (około 75 mm), niestopniowany, wszystkie sterówki w kolorze szarym. Brzuch i dolna część ciała jasnoszare. Obie płcie wyglądają tak samo. Długość ciała z ogonem 16–19 cm^[4].

Zaroślak inkaski jest spotykany tylko na jednym niewielkim obszarze w Andach, w środkowo-południowej części Peru. Jest to górna część doliny Mantaro położona w rejonach Huancavelica i Junín. Występuje na wysokości od 2500 do 3400 m n.p.m.^[12]^[2]

Zaroślak inkaski jest gatunkiem endemicznym. Jego głównym habitatem są zarośla górskie i skraj lasu w Andach. Brak jest szczegółowych informacji o diecie zaroślaka inkaskiego, jest on prawdopodobnie gatunkiem wszystkożernym, zjadającym mieszankę bezkręgowców lądowych, ziaren i drobnych owoców^[4]. Bardzo mało jest informacji o sposobie odżywiania, z tego co wiadomo pokarm podejmuje prosto z ziemi lub nisko nad nią – do wysokości około 3 m. Zaobserwowano też zawisanie w powietrzu nad końcami gałęzi, prawdopodobnie w celu chwytania owadów. Występuje zazwyczaj pojedynczo lub w niewielkich grupach, do 3 osobników^[4].

Rozmnażanie

Brak informacji o rozmnażaniu, gniazdach i jajach^[4].

Od 2000 roku zaroślak inkaski wpisany jest do Czerwonej księgi gatunków zagrożonych IUCN. Pierwotnie był uznany za gatunek zagrożony. Od 2021 roku klasyfikowany jest jako gatunek bliski zagrożenia. Zasięg występowania zaroślaka inkaskiego według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje tylko około 11,1 tys. km²^[12]. Liczebność populacji jest szacowana na 1500–7000 dorosłych osobników. BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za spadkowy. BirdLife International wymienia jedną ostoję ptaków IBA, gdzie ten gatunek występuje. Jest to Río Mantaro - Cordillera Central^[12].

[1]
Atlapetes melanopsis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
[2]
Atlapetes melanopsis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
[3]
Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: PASSERELLIDAE Cabanis & Heine, 1850-51 – PASÓWKI – NEW WORLD SPARROWS AND ALLIES (Wersja: 2022-05-16. [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-06-19].
[4]
Thomas S. Schulenberg & Alvaro Jaramillo: Black-spectacled Brushfinch (Atlapetes melanopsis), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. T.S. Schulenberg) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-07-01]. (ang.).
[5]
HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6 [online], grudzień 2021 [dostęp 2022-06-16].
[6]
Denis Lepage: Black-spectacled Brush-Finch Atlapetes melanopsis Valqui & Fjeldså, 2002. Avibase. [dostęp 2022-07-03]. (ang.).
[7]
Valqui, T. andT. Fjeldså T. andT., J., New brush-finch Atlapetes from Peru, „Ibis”, 141, British Ornithologists' Union, 1999, s. 194–198, DOI: 10.1111/j.1474-919X.1999.tb07541.x (ang.).
[8]
Valqui, T. andT. Fjeldså T. andT., J., Atlapetes melanopsis nom. nov. for the Black-faced Brush-finch, „Ibis”, 144, British Ornithologists' Union, 2002, s. 343, DOI: 10.1046/j.1474-919X.2002.00051.x (ang.).
[9]
F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World sparrows, bush tanagers. IOC World Bird List (v12.1). [dostęp 2022-06-19]. (ang.).
[10]
Atlapetes, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-06-19] (ang.).
[11]
melanopsis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-07-03] (ang.).
[12]
Black-spectacled Brush-finch Atlapetes melanopsis, Data table and detailed info. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-07-03]. (ang.).

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].

[itis-1] [1]
Atlapetes melanopsis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] [2]
Atlapetes melanopsis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-3] [3]
Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: PASSERELLIDAE Cabanis & Heine, 1850-51 – PASÓWKI – NEW WORLD SPARROWS AND ALLIES (Wersja: 2022-05-16. [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-06-19].

[botw-4] [4]
Thomas S. Schulenberg & Alvaro Jaramillo: Black-spectacled Brushfinch (Atlapetes melanopsis), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. T.S. Schulenberg) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-07-01]. (ang.).

[hbwcheck6-5] [5]
HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6 [online], grudzień 2021 [dostęp 2022-06-16].

[AviBase-6] [6]
Denis Lepage: Black-spectacled Brush-Finch Atlapetes melanopsis Valqui & Fjeldså, 2002. Avibase. [dostęp 2022-07-03]. (ang.).

[oryg-7] [7]
Valqui, T. andT. Fjeldså T. andT., J., New brush-finch Atlapetes from Peru, „Ibis”, 141, British Ornithologists' Union, 1999, s. 194–198, DOI: 10.1111/j.1474-919X.1999.tb07541.x (ang.).

[oryg2-8] [8]
Valqui, T. andT. Fjeldså T. andT., J., Atlapetes melanopsis nom. nov. for the Black-faced Brush-finch, „Ibis”, 144, British Ornithologists' Union, 2002, s. 343, DOI: 10.1046/j.1474-919X.2002.00051.x (ang.).

[ioc-9] [9]
F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World sparrows, bush tanagers. IOC World Bird List (v12.1). [dostęp 2022-06-19]. (ang.).

[10] [10]
Atlapetes, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-06-19] (ang.).

[11] [11]
melanopsis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-07-03] (ang.).

[birdlife-12] [12]
Black-spectacled Brush-finch Atlapetes melanopsis, Data table and detailed info. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-07-03]. (ang.).

[3]

[4]

[5]

[1]

[2]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Etymologia

Rozmnażanie

Wikiwand in your browser!

Zaroślak inkaski

Etymologia

Rozmnażanie

Wikiwand in your browser!

Systematyka

Morfologia

Zasięg występowania

Ekologia

Status

Przypisy

Linki zewnętrzne