Zaolzie
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Zaolzie (niem. Olsa-Gebiet[uwaga 1][1], gw. Zaolzi, cz. Záolží, Záolší) – używana głównie w Polsce i przez polską mniejszość w Czechach[2] potoczna nazwa tej części dawnego Księstwa Cieszyńskiego (inaczej Śląska Cieszyńskiego), która była według lokalnego porozumienia polskiej i czeskiej rad narodowych z dnia 5 listopada 1918 pod tymczasową kontrolą polskiej administracji, a na Konferencji w Spa w 1920, po arbitralnym podziale regionu między Polskę i Czechosłowację, została przez mocarstwa przyznana Czechosłowacji (dziś Czechy). Nazwa pochodzi od rzeki Olzy[uwaga 2], stanowiącej od 1920 w okolicach Cieszyna granicę pomiędzy Polską i Czechosłowacją[uwaga 3]. Od północy i wschodu obszar Zaolzia ograniczany jest granicą polsko-czeską wzdłuż granic obecnych powiatów wodzisławskiego i cieszyńskiego. Od zachodu za granicę uważa się historyczną granicę językową[uwaga 4], od południa granicą czesko-słowacką.
![]() |
Ten artykuł dotyczy regionu Śląska. Zobacz też: Zaolzie (ujednoznacznienie). |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Zaolzie_Granice_Spis1910.png/640px-Zaolzie_Granice_Spis1910.png)
granica księstwa na początku XVI wieku
ponad 90% ludności polskojęzycznej w 1910
granica z porozumienia 5 listopada 1918
granica Polski po aneksji i korekcie granicznej, 10 grudnia 1938
granica od 1920/1924 do 1938 i od 1945
Obszar Zaolzia był według ostatniego austriackiego spisu w 1910 zamieszkały głównie przez ludność polskojęzyczną (123 tysiące) z mniejszościami czesko- (32 tysiące) i niemieckojęzyczną (22 tysiące). Poza granicami Zaolzia, w tradycyjnie czeskojęzycznej części Śląska Cieszyńskiego znajdowało się kolejne 35 tysięcy Polaków, głównie imigrantów z Galicji. W 1938 Polska zajęła nieco większy obszar niż ten ograniczony granicą z 1918 roku, który wynosił 805 km², a jego populacja liczyła około 258 tysięcy osób[3].