Wojna chińsko-francuska
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Wojna chińsko-francuska 1884-1885 – konflikt o Wietnam, stoczony między dążącą do budowy kolonialnego imperium Francją a Cesarstwem Chińskim, usiłującym utrzymać swoją strefę wpływów w Azji Południowo-Wschodniej, zakończony porażką chińską i ustanowieniem francuskiego protektoratu nad Wietnamem. Wojna ta jest w Chinach zaliczana do okresu chińskiej historii zwanym stuleciem upokorzeń.
Kierunki działań i główne bitwy wojny chińsko-francuskiej | |||
Czas | |||
---|---|---|---|
Miejsce | |||
Terytorium |
Francja ustanawia protektorat nad Wietnamem | ||
Przyczyna |
ekspansjonistyczna polityka kolonialna Francji, pretensje Chin do zwierzchności nad Wietnamem | ||
Wynik |
uznanie francuskiego protektoratu nad Wietnamem | ||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
| |||
Siły | |||
| |||
Straty | |||
| |||
brak współrzędnych |
W XVIII w. potęga Cesarstwa Chińskiego osiągnęła szczyt i większość krajów sąsiadujących z Chinami uznawało się za (mniej lub bardziej symbolicznych) lenników Pekinu. Równocześnie europejskie mocarstwa kolonialne poszukiwały nowych obszarów i baz handlowych. Zainteresowanie Francji skupiało się na półwyspie indochińskim, a w Wietnamie działało wielu francuskich misjonarzy katolickich. W XIX w., wobec słabości wietnamskiej dynastii Nguyễn, Francuzi podjęli bardziej zdecydowane kroki. W 1858 skierowane przeciw misjonarzom zamieszki dostarczyły Francji pretekstu do wysłania wojsk[1]. Ponieważ dynastia Qing, chiński protektor Wietnamu, sama miała poważne problemy (przegrała II wojnę opiumową, zmagała się z powstaniem tajpingów, w walce z którym brały udział oddziały szkolone i wyposażane przez Francję właśnie), w 1862 Francuzi bez przeciwdziałania chińskiego zajęli Sajgon i trzy południowe prowincje Wietnamu; po zdobyciu w 1873 przez 200-osobowy oddział kapitana Garniera cytadeli w Hanoi bronionej przez siedmiotysięczną załogę, w 1874 uzyskali prawo do swobodnej żeglugi po Rzece Czerwonej, a cesarz Tự Đức podpisał układ uznający francuską aneksję południowego Wietnamu i zwierzchność Francji nad polityką zagraniczną Wietnamu, co bezpośrednio naruszało chińskie interesy lenne[2]. Chcąc zrównoważyć wpływy francuskie, odwołał się do Chin: w tym celu, mimo protestów Francuzów, wysłał (w 1877 i 1881) dwie misje trybutarne do Pekinu. Jednak ze względu na kryzys na Tajwanie (1874), Cesarstwo Chińskie nie reagowało aż do początku lat 1880.