Winodań[4], borazus[4], borasus[5], palma winna[6] (Borassus L.) – rodzaj roślin z rodziny arekowatych (Arecaceae). Zalicza się do niego 5 gatunków[7]. Występują one na obszarze od tropikalnej Afryki, poprzez Madagaskar, Azję Południową i Południowo-Wschodnią po Nową Gwineę[8][9]. Uprawiana i wszechstronnie wykorzystywana jest winodań wachlarzowata (jeden z tamilskich poematów wymienia jej 801 zastosowań)[4]. Użyteczne są wszystkie części rośliny, przy czym za najważniejszy produkt uznaje się słodki sok, z którego sporządza się wino palmowe (ang. toddy)[4][9]. Spożywa się także jako tzw. „palmową kapustę” pąk liściowy winodani abisyńskiej[4].
Wysokie palmy (winodań wachlarzowata osiąga 30 m wysokości[4], zwykle jednak do 20 m[9]) o kłodzinie często w górnej połowie zgrubiałej[10], osiągającej do 1 m średnicy[9]. Kłodzina nie rozgałęzia się, o ile nie zostanie uszkodzona. Osłonięta jest przez jakiś czas przez martwe nasady liści, które z czasem opadają pozostawiając na nagim pniu wyraźne, okazałe blizny[9].
Masywne, wachlarzowate liście osiągają średnicę 1,2 m[8] i długość do 2 m[4]. Skupione są po 12–40[11] w pióropusz na szczycie pędu[4]. U nasady są pochwiaste, przy czym przy samym pniu pochwa ma postać sieci zdrewniałych włókien. Tęgi ogonek liściowy jest płaski od góry i półokrągły od dołu, z krawędziami w różnym stopniu uzbrojonymi w kolce lub nagimi. Szeroko dłoniasto (wachlarzowato) podzielona blaszka liściowa rozdziela się do 1/3 lub połowy swego promienia na listki, których może być do 130[9]. Na szczytach czasem dodatkowo się one rozdzielają[11]. W miejscu połączenia blaszki z ogonkiem, po obu stronach liścia znajduje się okazała hastula[8][11]. Liście mają często kolor żółtawozielony[8].
Rośliny dwupienne, rzadko z kwiatami męskimi i żeńskimi na jednym osobniku[9]. Kwiaty żeńskie zebrane są w proste kłosokształtne kwiatostany, a męskie w kwiatostany kłosokształtne rozgałęzione[9]. Kwiatostany wyrastają zwykle po 1–3 w kątach liści i są zwisające[11]. Oba typy kwiatostanów są grube[11], długie i wsparte licznymi podsadkami. Kwiaty męskie są bardzo drobne, zebrane po ok. 30 w kątach przysadek[11]. Składają się z podwójnego okółka okwiatu, z wewnętrznymi listkami mniejszymi od zewnętrznych. Pręcików jest 6, u nasady zrosłych z listkami wewnętrznego okółka, ich pylniki są okazałe i podługowate. Kwiaty żeńskie wyrastają pojedynczo w kątach przysadek, są stosunkowo duże, ze skórzastym[11] lub mięsistym, kulistawym okwiatem[9]. Otula on 6–9 prątniczków i położoną centralnie kulistą, 3- lub 4-komorową zalążnię[8].
Pestkowce[4] osiągające do 35 cm długości[9] o kształcie nieregularnie kulistawym[11]. Owocnia jest skórzasta, o barwie od zielonej, pomarańczowej do czarnej. Mezokarp jest soczysty i wonny, z podłużnymi włóknami. Gruby, zdrewniały i rozmaicie ornamentowany endokarp otacza każdą z osobna komorę z pojedynczym nasionem. W każdym owocu rozwija się od 1 do 3 nasion[9].
Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI:10.1371/journal.pone.0119248, PMID:25923521, PMCID:PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński.Ludmiła Karpowiczowa (red.).Warszawa:Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego,1973,s.89.