Wikiprojekt:Tłumaczenie artykułów/Fauna ediakarańska
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Fauna ediakarańska (IPA: [ˌiːdɪˈækəɹən] wcześniej fauna wendu (Vendian) biota – zespół wymarłych organizmów okresu ediakaru, reprezentujących najstarsze znane organizmy wielokomórkowe. Pojawiły się one wkrótce po "odwilży" epoki lodowcowej okresu kriogeńskiego, i w większości zniknęły tuż przed gwałtownym wzrostem bioróżnorodności znanym jako eksplozja kambryjska, z którego to okresu pochodzą najstarsze skamieniałości organizmów o planach budowy podobnych do tych, które cechują współcześnie żyjące organizmy zwierzęce. Różnorodność fauny ediakarańskiej w niewielkim stopniu przypomina nowe schematy budowy późniejszych organizmów: były to nowe, całkiem odrębne formy organizmów kambryjskich które zdominowały zapis kopalny ediakaru.
![]() |
Ten artykuł jest obecnie tłumaczony z języka angielskiego. Podstawę stanowi Ediacaran biota. Zobacz obecny kształt artykułu. |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/DickinsoniaCostataC.jpg/640px-DickinsoniaCostataC.jpg)
Organizmy ediakarańskie po raz pierwszy pojawiły się około 610 milionów lat temu i pozostawały w rozkwicie do początku kambru 542 milionów lat temu, kiedy z zapisu kopalnego zniknęły ich charakterystyczne (zespoły) skamieniałości. Najmłodsze skamieniałości nie są spotykane później niż u schyłku ediakaru, pozostawiając zaledwie fragmenty wcześniej kwitnących ekosystemów, o ile cokolwiek (if anything ;)) i tylko rzadkie skamieniałości mogące przynależeć do form które przeżyły znajdywano w warstwach tak młodych jak środkowy kambr (510-500 milionów lat temu) [1]. Sformułowano liczne hipotezy tłumaczące to zniknięcie, w tym hipotezę braku zapisu kopalnego (preservation bias), zmianę środowiska, pojawienie się drapieżnictwa i konkurencji z innymi organizmami.
Niektóre ediakarańskie organizmy mogły być blisko spokrewnione z grupami, które później osiągnęły znaczącą pozycję; przykładowo Kimberella wykazuje pewne podobieństwa do mięczaków, a u innych organizmów występuje symetria dwuboczna, cecha charakterystyczna dla podkrólestwa zwierząt dwubocznie symetrycznych — olbrzymiego taksonu obejmującego większość królestwa zwierząt. Skamieniałe ślady ryjących (?), przypominających robaki organizmów prawdopodobnie również zostawiły zwierzęta dwubocznie symetryczne. Jednak większość niemikroskopowych skamieniałości różni się morfologicznie od późniejszych form życia, i przypomina dyski, torby wypełnione mułem oraz pikowane materace. Klasyfikacja jest trudna, a przypisanie niektórych gatunków nawet na poziomie królestwa - zwierząt, grzybów, protistów lub innego - niepewne: pewien paleontolog uzyskał nawet poparcie dla idei oddzielnego królestwa Vendobionta (teraz zwanego Vendozoa).[2] Ich dziwne kształty oraz pozorny brak podobieństwa do późniejszych organizmów spowodowały, że niektórzy uznali je za "nieudany eksperyment" wielokomórkowego życia i uważali, że późniejsze wielokomórkowe formy życia niezależnie wyewoluowały ponownie z innych organizmów jednokomórkowych.[3] Ediacaran biota/Timeline2