Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kwongan, kwongkan – rodzaj niskiej formacji roślinnej, występujący na nadbrzeżnych równinach południowo-zachodniej Australii Zachodniej, w śródziemnomorskiej strefie klimatycznej. Charakteryzuje się dużą bioróżnorodnością i dużym udziałem gatunków endemicznych.
Termin kwongan lub kwongkan pochodzi z języka aborygeńskiej ludności Noongar, wśród której to jest używany od wieków na określenie tego specyficznego ekosystemu[1].
Według klasyfikacji WWF kwongan wchodzą w skład krytycznie zagrożonego ekoregionu Southwestern coast of Australia (dosł. południowozachodnie wybrzeże Australii) o kodzie AA1205. Umieszczony on jest w australazjatyckiej kategorii biomu Mediterranean Forests, Woodlands, and Scrub (dosł. Śródziemnomorskie Lasy, Zadrzewienia i Zarośla)[2]. Według klasyfikacji WWF Global kwongan heathlands stanowią jeden z 6 ekoregionów w obrębie ekoregionu globalnego (ang. Global ecoregion) o numerze 119: Southwestern Australia Forests and Scrub (dosł. Lasy i Zarośla Australii Południowozachodniej), wchodzącego w skład biomu Mediterranean Forests, Woodlands, and Scrub[3][4]. Według klasyfikacji IBRA kwongan wchodzą w skład biogeograficznego regionu Swan Coastal Plain (kod SWA)[5][2].
Kwongan definiuje się jako typ zarośli odznaczający się warstwą drobno- i twardolistnych krzewów i krzewinek poniżej 1 m wysokości, która może być zdominowana przez wyższe krzewy niebędące eukaliptusami. Dopuszczalna jest też obecność rozproszonych roślin drzewiastych[6].
Ekosystem ten pokrywa powierzchnię 15 200 km²[7]. Występuje w strefie łagodnego klimatu śródziemnomorskiego na jałowych, piaszczystych równinach rozciągających się od Cape Naturaliste po Perth[7]. Niski poziom składników odżywczych w glebie takich środowisk utrudnia roślinom wytwarzanie nowych liści co sezon i wymusza na nich wykształcenie wiecznie zielonego listowia oraz odporności na wiatr i susze. Pierwotnie Kwongan obejmował 27% powierzchni południowo-zachodniej Australii[6], a obecnie jako ekoregion zajmuje 30% jej południowo-zachodniego wybrzeża, będąc już jednak w większości przerzedzonym[7].
Formacja ta ma postać gęstych zarośli krzewów i krzewinek. Zbiorowiska te zdominowane przez twardo- i drobnoliścienne rośliny wykazujące najwyższy poziom endemizmu w Australii Zachodniej. Endemizm tego rejonu wynika częściowo z izolującej roli pustyń oddzielających go od wilgotnej, wschodniej części kontynentu[7].
W kwonganie na południe od Eneabba, na powierzchni 20 km² znaleziono 429 gatunków roślin naczyniowych, z których 338 występowało na 87 stanowiskach wielkości 0,1 ha. W sumie na podstawie analizy florystycznej wyróżniono 5 jednostek wegetacyjnych[8].
W formacji tej spotykani są przedstawiciele takich rodzin roślin jak srebrnikowate, wrzosowate i rutowate[9]. Występują tu m.in. Grevillea eriostachya, Grevillea armigera, Scaevola sp., Templetonia retusa, Santalum acuminatum, Banksia menziesii i Banksia attenuata[7].
Wiele roślin tego ekosystemu jest ornitogamicznych (zapylanych przez ptaki). Cechą charakterystyczną dla kwonganu i fynbosu jest też powszechna obecność roślin mrówkosiewnych[9].
Fauna ssaków kwonganu reprezentowana jest przez m.in.: kangura szarego, drzewnicowate (w tym Cercartetus concinnus), ostronoga, krótkonosa brązowego i Macropus irma. Wśród awifauny występują tu m. in. emu i miodopijek rdzawoszyi[7].
Kwongan wykazuje podobieństwo do innych formacji swojego klimatu, tj. śródziemnomorskiej makii, kalifornijskiego chaparral, chilijskiego matorral oraz południowoafrykańskiego fynbosu[7]. Od chaparral i makii wyróżnia się on niższą gęstością, a najważniejszą cechą odróżniającą go od fynbosu jest stosunkowa obfitość gatunków roślin jednorocznych[9].
Kwongan został przerzedzony przez rozwój miast, a w rejonach wilgotniejszych – rolnictwa[7]. Swan Coastal Plain, gdzie tenże występuje, zostały zniszczone w 80%, a zarośla w pobliżu Perth prawie całkowicie wchłonięte przez rozwój miasta[2]. Rodzime rośliny tego ekosystemu, jak Banksia i Xanthorrhoea atakowane są przez choroby korzeni. Również globalne ocieplenie zagrozić może temu rejonowi powodując rozrastanie się pustyni na południe i kurczenie się strefy klimatu śródziemnomorskiego. Duża część tego rejonu nie została jednak jeszcze wykorzystana dla upraw rolnych z powodu piaszczystych, słabo odżywczych gleb[7].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.