Wielonienasycone kwasy tłuszczowe

Wielonienasycone kwasy tłuszczowe, PUFA (z ang. polyunsaturated fatty acids) – klasa organicznych związków chemicznych należących do kwasów tłuszczowych, które zawierają co najmniej dwa wiązania wielokrotne w łańcuchu węglowym, którego długość wynosi co najmniej 18 atomów węgla. W zależności od położenia pierwszego wiązania wielokrotnego od końca łańcucha węglowego, wyróżnić można dwie główne grupy: kwasy ω−3 i kwasy ω−6^[1][2].

Wśród PUFA wyróżnia się kwasy krótkołańcuchowe (SC-PUFA, z ang. short-chain polyunsaturated fatty acids lub C₁₈ PUFA), których łańcuch węglowy składa się z 18 atomów, oraz kwasy długołańcuchowe (LC-PUFA, z ang. long-chain polyunsaturated fatty acids), które zawierają 20 lub więcej atomów węgla w łańcuchu^[2][3]

Kwasy te odpowiedzialne są m.in. za właściwy rozwój ośrodkowego układu nerwowego, są istotne dla prawidłowego rozwoju dzieci, wiele mieszanek pokarmowych dla niemowląt jest nimi suplementowanych. Przyjmowanie LC-PUFA m.in. wydłuża czas trwania ciąży, zapobiega wcześniactwu i wpływa na zwiększenie masy urodzeniowej dziecka^[4].

• Przykładowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe
• 
  Kwas α-linolenowy, 18:3 (ω−3)
• 
  Kwas arachidonowy, 20:4 (ω−6)
• 
  Kwas dokozaheksaenowy, 22:6 (ω−3)
  Oznaczenie symboliczne obok nazwy wskazuje liczbę atomów węgla w łańcuchu:liczbę wiązań podwójnych C=C, a w nawiasie położenie ostatniego wiązania podwójnego licząc od ostatniego (ω) atomu węgla.

Przypisy

1. ElaheE. Abedi ElaheE., Mohammad AliM.A. Sahari Mohammad AliM.A., Long-chain polyunsaturated fatty acid sources and evaluation of their nutritional and functional properties, „Food Science & Nutrition”, 2 (5), 2014, s. 443–463, DOI: 10.1002/fsn3.121, PMID: 25473503, PMCID: PMC4237475 (ang.).
2. Matthew T.M.T. Buckley Matthew T.M.T. i inni, Selection in Europeans on Fatty Acid Desaturases Associated with Dietary Changes, „Molecular Biology and Evolution”, 34 (6), 2017, s. 1307–1318, DOI: 10.1093/molbev/msx103, PMID: 28333262, PMCID: PMC5435082 [dostęp 2021-11-10] (ang.).
3. Giovanni M.G.M. Turchini Giovanni M.G.M. i inni, Jumping on the omega-3 bandwagon: distinguishing the role of long-chain and short-chain omega-3 fatty acids, „Critical Reviews in Food Science and Nutrition”, 52 (9), 2012, s. 795–803, DOI: 10.1080/10408398.2010.509553, PMID: 22698270 [dostęp 2021-11-10] (ang.).
4. WojciechW. Jańczyk WojciechW., PiotrP. Socha PiotrP., Kliniczne efekty suplementacji wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi ω-3, „Standardy Medyczne Pediatria”, 6 (10–17), 2009, s. 101–111, ISSN 2080-5438.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Encyklopedie internetowe (strukturalna klasa indywiduów chemicznych):

• Britannica: science/polyunsaturated-fatty-acid