Loading AI tools
stan pogody, gdy temperatura powietrza przy ziemi przekracza +30 °C Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Upał – pojęcie meteorologiczne opisujące stan pogody, gdy temperatura powietrza przy ziemi przekracza +30 °C. W języku potocznym używane są również pojęcia „skwar”, „spiekota” i „gorąc”[1]. W ciągu dnia najwyższe temperatury notuje się zwykle między godziną 15 a 18, a największe promieniowanie ultrafioletowe występuje w godzinach od 12 do 13[2].
W każdym kraju pojęcie upał odnosi się do innych wartości temperatur, np. hiszpańska służba meteorologiczna Agencia Estatal de Meteorología definiuje upał jako okres co najmniej 3 dni z temperaturą przekraczająca 32,3 stopni[3]. W Stanach Zjednoczonych przyjęło się nazywać „upałem” okres, kiedy przez minimum trzy dni temperatura przekracza 90 °F (32,2 °C)[4].
Według Netherlands Royal Meteorological Institute upał definiuje się jako okres co najmniej 5 dni z temperaturą 25 stopni, w tym 3 z temperaturą 30 stopni[5]. Często, ale nie zawsze wiąże się to z dusznością i parnością, który charakteryzuje się wysoką temperaturą, dużą wilgotnością oraz bezwietrznością, typową dla takiego stanu.
Światowy rekord temperatury to +56,7 °C w cieniu, odnotowany w Dolinie Śmierci (Kalifornia, USA) dnia 10 lipca 1913.[6]
Polski rekord temperatury to +40,2 °C w cieniu, zanotowany 29 lipca 1921 w Prószkowie koło Opola[7].
Fale upałów stają się coraz częstsze i intensywniejsze w ostatnich latach, z powodu globalnego ocieplenia klimatu. Podobnie jak w przypadku fali mrozów, fale upałów stanowią zagrożenie dla zdrowia, zwłaszcza dla dzieci i osób w podeszłym wieku, oraz osób cierpiących na przewlekłe schorzenia. Wysokie temperatury niszczą nawierzchnie dróg, tory kolejowe oraz linie energetyczne.
Największe w ostatnich latach fale upałów w Europie miały miejsce w 2003, 2006 i 2015[8].
W czasie upałów (dla pracowników pracujących w terenie otwartym, gdy temperatura osiągnie +25 °C, a dla pracowników biurowych, gdy termometr pokaże +28 °C) pracodawca jest zobowiązany zapewnić wodę do picia (niezależnie od tego, czy są to pracownicy etatowi, czy pracujący na umowę o dzieło lub zlecenie).
Pracodawca nie musi, ale może też skrócić czas pracy lub robić częstsze lub dłuższe przerwy w pracy; w zależności od potrzeb i stanu psychofizycznego pracowników – nie może jednak z tego powodu obniżyć ich wynagrodzenia.
Polskie prawo pracy stanowi także, że jeśli w miejscu pracy występuje zbyt wysoka temperatura, i stan psychofizyczny pracownika nie pozwala na dalsze wykonywanie obowiązków, to pracownik bez żadnych konsekwencji finansowych może przerwać pracę.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
