Ulica Ludwika Zamenhofa w Warszawie

Ulica Ludwika Zamenhofa – ulica na osiedlu Muranów w Warszawie biegnąca od ul. Nowolipki do skrzyżowania ulic Dubois i Miłej.

Ulica Ludwika Zamenhofa w Warszawie

Muranów
Ulica Ludwika Zamenhofa przy ul. Pawiej, widok w kierunku północnym
Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
Przebieg
← ul. Miła, ↑ ul. S. Dubois → ul. J. Lewartowskiego ul. Nalewki ul. M. Anielewicza ul. Pawia ul. Dzielna ul. Nowolipki
Położenie na mapie Warszawy Ulica Ludwika Zamenhofa w Warszawie
Położenie na mapie Polski Ulica Ludwika Zamenhofa w Warszawie
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Ulica Ludwika Zamenhofa w Warszawie
52°14′57,4″N 20°59′42,5″E

Na odcinku między ulicami Nowolipki i Mordechaja Anielewicza odbywa się ruch autobusów w jedną stronę, co jest związane z zakazem skrętu pojazdów jadących z południa z ul. Andersa bezpośrednio w Anielewicza. Wzdłuż fragmentu ulicy biegnie ścieżka rowerowa.

Patron

Patronem ulicy jest Ludwik Zamenhof, polski lekarz żydowskiego pochodzenia, twórca międzynarodowego języka esperanto. Zamenhof podczas swojego pobytu w Warszawie mieszkał w jednym z domów przy tej ulicy.

Opis

Nazwę ulicy nadano 27 listopada 1930^[1], przemianowując południowy odcinek ulicy Dzikiej^[2] pomiędzy skrzyżowaniami z ulicami Nowolipki i Niską^[3]. Pozostały odcinek ulicy pomiędzy ulicami Niską i Powązkowską utrzymał dotychczasową nazwę.

W okresie okupacji niemieckiej ulicy nadano nowe nazwy: polską Dzika i niemiecką Wildstrasse^[4]. W listopadzie 1940 w całości znalazła się w granicach warszawskiego getta^[5].

W dniach 6–11 września 1942, podczas wielkiej akcji deportacyjnej, pomiędzy ulicami: Smoczą, Gęsią, Zamenhofa, Szczęśliwą i placem Parysowskim zgromadzono ok. 100 tys. mieszkańców getta („kocioł na Miłej” lub „kocioł na Niskiej”)^[6]. W wyniku selekcji 32 tys. osób otrzymało „numerki na życie” i mogło pozostać w getcie, 2,6 tys. zastrzelono, a ponad 54 tys. wywieziono do obozu zagłady w Treblince^[7].

Po 1945 zmieniono bieg ulicy na północ od ulicy Pawiej, przesuwając ją w kierunku północno-wschodnim^[8]. Ulicy o zmienionym przebiegu, skróconej do skrzyżowania z ulicą Miłą, nadano nazwę ulica Ludwika Zamenhoffa uchwałą Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 25 marca 1959^[9].

W listopadzie 2012 Rada Warszawy skorygowała nazwę ulicy z Ludwika Zamenhoffa na Ludwika Zamenhofa^[10].

Ważniejsze obiekty

• Pomnik Bohaterów Getta
• Pomnik Żegoty
• Pomnik Szmula Zygielbojma
• Kopiec Anielewicza
• Muzeum Historii Żydów Polskich Polin
• Trakt Pamięci Męczeństwa i Walki Żydów

Obiekty nieistniejące

• KL Warschau

Galeria

• 
  Ulica Dzika, późniejsza ul. Zamenhofa, ok. 1900
• 
  Ulica między ulicami Nowolipki i ul. Gęsią ok. 1910
• 
  Ulica w 1934
• 
  Północny odcinek ulicy w latach 60., po prawej widoczny pomnik Bohaterów Getta

Przypisy

1. Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 354. ISBN 83-86619-97X.
2. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 3. Dmochowskiego-Furmańska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1996, s. 69. ISBN 83-906629-2-2.
3. Wyciąg z protokołu 91. posiedzenia plenarnego Rady Miejskiej dnia 27 listopada 1930 r.. „Dziennik Zarządu Miasta Stołecznego Warszawy”. nr 44, s. 4, 1931-03-16.
4. Tomasz Szarota: Okupowanej Warszawy dzień powszedni. Studium historyczne. Warszawa: Czytelnik, 2010, s. 49. ISBN 978-83-07-03239-9.
5. Paweł E. Weszpiński: Mapa nr 1. Getto warszawskie. Granice przed wielką akcją likwidacyjną. [w:] Barbara Engelking, Jacek Leociak, Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2013. ISBN 978-83-63444-27-3. Brak numerów stron w książce
6. Barbara Engelking, Jacek Leociak: Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2013, s. 746, 859. ISBN 978-83-63444-27-3.
7. Barbara Engelking, Jacek Leociak: Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2013, s. 745–746. ISBN 978-83-63444-27-3.
8. Mapa Getto warszawskie. Współczesny układ ulic i ostańce zabudowy według stanu na marzec 2001 na tle dawnego planu miasta (oprac. Paweł E. Weszpiński i Robert Marcinkowski) [w:] Barbara Engelking, Jacek Leociak, Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2001
9. Uchwała nr 5 Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 25 marca 1959 r. w sprawie nadania nazw ulicom nowowybudowanym. „Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy”. nr 3, poz. 17, s. 17-18, 1959-06-01.
10. Uchwała N r XLVI/1259/2012 Rady miasta stołecznego Warszawy z dnia 8 listopada 2012 r. w sprawie nazw niektórych ulic, placów, ronda i skwerów w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego [on-line]. mazowieckie.pl, 21 listopada 2012. s. 2. [dostęp 2013-09-23].