![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Larrea_tridentata_kz8.jpg/640px-Larrea_tridentata_kz8.jpg&w=640&q=50)
Uboczka
rodzaj roślin / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Uboczka[4] (Larrea Cav.) – rodzaj roślin z rodziny parolistowatych (Zygophyllaceae). Obejmuje 5[5]–6[6] gatunków. Jeden z nich – L. tridentata – rośnie na pustyniach w południowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych i w północnym Meksyku. Pozostałe gatunki rosną na pustynnych terenach w Ameryce Południowej (od Peru na północy po Chile i Argentynę na południu)[6][5]. Rośliny te są w obszarach swego występowania dominantami na rozległych obszarach zajmowanych przez suche zarośla[7]. Jedyny gatunek północnoamerykański trafił na ten kontynent między 0,5 a ponad 8 milionami lat temu (jest na tyle podobny do południowoamerykańskiego gatunku L. divaricata, że rozważano uznanie go za jego podgatunek)[8]. Niektóre krzewy L. tridentata rozrastając się wegetatywnie tworzą koliste zarośla. Przy uwzględnieniu średniego tempa przyrostów i rozmiarów takich kręgów wiek najstarszych okazów szacowany jest na 11,7 tysięcy lat[6].
![]() Larrea tridentata ponad Doliną Śmierci | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
uboczka | ||
Nazwa systematyczna | |||
Larrea Cavanilles Anales Hist. Nat. 2: 119. Jun 1800[3] | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
L. nitida Cavanilles[3] | |||
Synonimy | |||
| |||
|
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/King_Clone.jpg/640px-King_Clone.jpg)
Żywica z pędów L. tridentata ma silnie antyseptyczne właściwości, jednak jej intensywne stosowanie prowadzi do uszkodzeń wątroby. Pąki tego gatunku są jadalne i bywają spożywane jako substytut kaparów[9][6].
Nazwa naukowa rodzaju upamiętnia katolickiego biskupa Valladolid Juana Antonio Pérez Hernándeza de Larrea (1730–1803)[5].