![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/China_imperialism_cartoon.jpg/640px-China_imperialism_cartoon.jpg&w=640&q=50)
Traktaty nierównoprawne
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Traktaty nierównoprawne (chin. trad. 不平等條約, chin. upr. 不平等条约, pinyin bùpíngděng tiáoyuē; jap. fu-byōdō-jōyaku, kanji 不平等条約) – traktaty (znane również pod terminami „niesprawiedliwe”, „przymusowe”) odnoszące się zasadniczo, ale nie wyłącznie, do historycznej kategorii traktatów dwustronnych zawartych pod koniec XIX i na początku XX wieku między państwami europejskimi, Stanami Zjednoczonymi i krajami Ameryki Łacińskiej a państwami Azji i Afryki[1].
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/China_imperialism_cartoon.jpg/640px-China_imperialism_cartoon.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/The_Signing_of_the_Treaty_of_Nanking.jpg/640px-The_Signing_of_the_Treaty_of_Nanking.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/KanagawaTreaty.gif/320px-KanagawaTreaty.gif)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Signing_of_the_Treaty_of_Peking.jpg/640px-Signing_of_the_Treaty_of_Peking.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/1899_United_States_Government_Commercial_map_of_China%2C_showing_treaty_ports%2C_ports_of_foreign_control%2C_railways%2C_telegraphs%2C_waterways.jpg/640px-1899_United_States_Government_Commercial_map_of_China%2C_showing_treaty_ports%2C_ports_of_foreign_control%2C_railways%2C_telegraphs%2C_waterways.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Signing_the_Treaty_of_Tientsin.jpg/640px-Signing_the_Treaty_of_Tientsin.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Scene_Recover_Signing_the_%22Treaty_of_Aigun%22.jpg/640px-Scene_Recover_Signing_the_%22Treaty_of_Aigun%22.jpg)
Większość tych traktatów została podpisana po klęsce militarnej lub w konsekwencji zagrożenia. Ustanawiały one system korzyści dla mocarstw „cywilizowanych”, ograniczając jednocześnie suwerenność „niecywilizowanych” i im podporządkowanych. Ze względu na swoją przewagę ekonomiczną i militarną mocarstwa narzucały surowe ograniczenia i niesprawiedliwe warunki oraz wymuszały specjalne przywileje poprzez ustępstwa w prawach terytorialnych i suwerennych, podział stref wpływów, otwieranie portów, egzekwowanie jurysdykcji eksterytorialnej, nabywanie kolei, górnictwo itp.[1].
Pierwszym nierównoprawnym traktatem był traktat pokojowy pomiędzy cesarstwem dynastii Qing (Chiny) a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii podpisany w 1842 roku, znany jako traktat nankiński. Następnie podpisano podobne dokumenty z innymi państwami, jak poniżej w tabelach[1].