Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Towsta Mohyła (ukr. Товста Могила) – kurhan scytyjski z IV wieku p.n.e., odkryty koło wsi Nowoiwaniwka i Pawłopilla w pobliżu miasta Pokrow w obwodzie dniepropetrowskim na Ukrainie, zawierający pochówki rodziny królewskiej.
Kurhan liczył sobie, w momencie rozpoczęcia wykopalisk, ponad 8,5 m wysokości i 70 m szerokości, a na nasyp składało się 15 000 m³. Otoczony był rowem, obok którego i we wnętrzu którego znaleziono liczne kości zwierząt.
Pod względem konstrukcyjnym Towsta Mohyła jest typowym scytyjskim grobowcem. Grobowiec obejmuje szyb wejściowy o długości 7,75 m, dwa pomieszczenia na dary i główną komorę, łączącą się poprzez korytarz z szybem wejściowym. W głównej komorze pochowano około pięćdziesięcioletniego mężczyznę i ta część grobowca została splądrowana jeszcze w starożytności przez rabusiów.
Nienaruszone zostały natomiast szyb i komora dodatkowa, wykopane później i znajdujące się obok wejścia do komory głównej, w bocznej części nasypu, przy czym komora ta jest jeszcze większa od głównej. Zbudowano ją ponad 7 m pod powierzchnią ziemi, czyli około 16 m pod górną powierzchnią nasypu. Znaleziono w niej 5 ciał:
Ciało dziecka i wojownika zostały pochowane później, a wniesione zostały do komory przez otwór zrobiony w sklepieniu grobowca.
W grobowcu odnaleziono dużą liczbę cennych zabytków, w tym: pozostałości drewnianego sarkofagu, wielką ilość złotych okuć baldachimu, ozdoby ciała (bransolety, pierścienie) i odzieży, srebrne naczynia, zwłaszcza ryton, oraz przeoczony przez złodziei, a znajdujący się przy mężczyźnie w głównej komorze, miecz w złotej pochwie z wyobrażeniem sfinksa oraz sceną walki jelenia i gryfa. W sumie samych złotych ozdób naliczono 600 sztuk. Pochówek zawierał także liczne naczynia szklane, grecką ceramikę czarno malowaną i przybory toaletowe.
Najcenniejszym jednak znaleziskiem w Towstej Mohyle jest złoty ażurowy pektorał z bogatą dekoracją w 3 fryzach, przy czym 2 fryzy figuralne rozdzielone są pasem roślinno-ornamentalnym.
Pierwszy przedstawia sceny z życia sceny Scytów, którym towarzyszą liczne figurki zwierząt domowych (krów, koni, owiec, kóz). Centralna scena zawiera przedstawienie 2 mężczyzn oglądających futrzany kaftan[2], przy czym nad nimi i obok nich leżą kołczany z łukami. Na fryzie drugim znajdują się wyobrażenia dzikich i baśniowych zwierząt, w tym sceny walki koni i jeleni z gryfami oraz przedstawienia dzików, lwów, gepardów i innych zwierząt. Całości dopełniają miniaturowe figurki koników polnych oraz zapięcia w kształcie lwich główek.
Cały napierśnik waży 1150 g, najwyższe figurki liczą niewiele więcej niż 3 cm wysokości, najmniejsze zaś – 5-6 mm. Wszystkie sceny są niesłychanie realistyczne i pełne ekspresji, ujęte z pełnymi realiami wyobrażenia oraz pokrywających je szczegółów. Jest to jeden z najwspanialszych wytworów złotnictwa grecko-scytyjskiego z obszaru Nadczarnomorza, wykazujący wpływy azjatyckie oraz sztuki greckiej.
O kurhanie jako o miejscu starożytnego pochówku wspomina już książka, wydana w 1903, w której mowa jest o odnalezieniu przez miejscowego chłopa, szukającego w kurhanie skarbu, szkieletu wojownika z żelazną szablą i 27 miedzianymi strzałami. Pomimo tego kurhan nie budził zainteresowania archeologów aż do 1971, kiedy to rozpoczęły się regularne prace wykopaliskowe pod kierunkiem ukraińskiego archeologa Borysa Mozołewskiego. Grobowiec z jego skarbami został odkryty 21 czerwca 1971. Aby dostać się do wnętrza kurhanu archeolodzy musieli wykorzystać spychacze i potężne ciężarówki, a przy konstrukcji wkopu i jego umocnieniu musieli korzystać z pomocy górników z pobliskiej kopalni.
Obecnie wszystkie znaleziska z kurhanu znajdują się w Muzeum Historycznych Kosztowności Ukrainy w Kijowie.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.