Thomas Edward Lawrence
brytyjski archeolog, wojskowy, pisarz i dyplomata / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Thomas Edward Lawrence?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Thomas Edward Lawrence (ur. 16 sierpnia 1888 w Tremadog w Walii, zm. 19 maja 1935 w Bovington Camp w Anglii) – brytyjski archeolog, podróżnik, wojskowy, pisarz i dyplomata.
Pułkownik Lawrence (1918) | |||
pułkownik (BA), szeregowy (RAF) | |||
Data i miejsce urodzenia |
16 sierpnia 1888 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci |
19 maja 1935 | ||
Przebieg służby | |||
Lata służby |
1914–1918 | ||
Siły zbrojne | |||
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa: | ||
Odznaczenia | |||
|
Był nieślubnym synem anglo-irlandzkiego szlachcica Thomasa Chapmana. Po ukończeniu studiów na Uniwersytecie Oksfordzkim prowadził prace wykopaliskowe w Karkemiszu przerwane przez wybuch I wojny światowej. W jej trakcie służył jako oficer armii brytyjskiej na Bliskim Wschodzie, istotnie przyczyniając się do zwycięstwa arabskiej rewolty skierowanej przeciwko Imperium Osmańskiemu. W roli doradcy wojskowego przy sztabie księcia Fajsala wziął udział w kluczowych dla powstania starciach: zdobyciu Akaby i bitwie pod Megiddo, znacząco wpływając na ich przebieg. Jego powodzenia oraz sława, jaką cieszył się wśród miejscowej ludności zyskały mu przydomek Lawrence’a z Arabii.
Bezpośrednio po zakończeniu walk zajął się polityką bliskowschodnią. Sprzeciwiając się kolonialnym ambicjom europejskich mocarstw w świecie arabskim, przyczynił się do powstania częściowo niepodległych państw, Iraku i Transjordanii (od 1949 r. – Jordania). Późniejsza służba w Royal Air Force w stopniu szeregowego nie przeszkodziła mu w utrzymywaniu bliskich znajomości z wieloma członkami ówczesnej brytyjskiej elity intelektualnej i politycznej. Spisał także swoje wspomnienia, których część (pod tytułem Siedem filarów mądrości) zyskała uznanie czytelników i krytyki. Był tłumaczem zagranicznej literatury na język angielski. W wieku 46 lat zginął w wypadku motocyklowym. Jego życie stało się kanwą dla wielu powieści, sztuk teatralnych i filmów, z których najbardziej znanym jest Lawrence z Arabii w reżyserii Davida Leana z Peterem O'Toolem w roli głównej.