Strojnogłowik górski

Strojnogłowik górski^[3] (Arremon perijanus) – gatunek małego ptaka z rodziny pasówek (Passerellidae). Opisany po raz pierwszy w 1940. Występuje endemicznie w górach Serranía de Perijá na pograniczu Wenezueli i Kolumbii. Jest gatunkiem najmniejszej troski.

Strojnogłowik górski

Arremon perijanus[1]
(W.H. Phelps Sr. & Gilliard, 1940)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	pasówki
Rodzaj	Arremon
Gatunek	strojnogłowik górski
Synonimy
Buarremon perijanus (Phelps, WH & Gilliard, 1940) Buarremon assimilis perijanus (Phelps, WH & Gilliard, 1940) Atlapetes torquatus perijanus Phelps, WH & Gilliard, 1940
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
najmniejszej troski
Zasięg występowania

Systematyka

Takson ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisali W.H. Phelps Sr. i Ernest Thomas Gilliard, nadając mu nazwę Atlapetes torquatus perijanus, czyli uznając go za podgatunek strojnogłowika obrożnego. Opis ukazał się w 1940 roku w „American Museum Novitates”; jako miejsce typowe autorzy wskazali La Sabana, Zulia w Wenezueli^[4][5][6]. Początkowo strojnogłowik górski zaliczany był do rodzaju Atlapetes, potem do nieuznawanego już Buarremon. Obecnie zaliczany jest do rodzaju Arremon^[3][7][8]. Nie wyróżnia się podgatunków^[5][7][8][9].

Etymologia

• Arremon: gr. αρρημων arrhēmōn, αρρημονος arrhēmonos „cichy, bez mowy”, od negatywnego przedrostka α- a-; ῥημων rhēmōn, ῥημονος rhēmonos „mówca”, od ερω erō „będę mówić”, od λεγω legō „mówić”^[10].
• perijanus: od gór Serranía de Perijá^[11].

Morfologia

Nieduży ptak ze średniej wielkości, dosyć długim dziobem w kolorze czarnym. Tęczówki od kasztanowobrązowych do ciemnoczerwonych. Nogi czarniawe. Brak dymorfizmu płciowego. Góra głowy i twarz czarne z trzema szarymi, średniej szerokości paskami – środkowym paskiem ciemieniowym oraz paskami nad łukami brwiowymi, rozciągającymi się od górnej części dzioba do tyłu szyi, gdzie przechodzą w rodzaj kołnierzyka o tym samym kolorze. Gardło, podgardle i podbródek białe, w dolnej części szyi wąski czarny pasek, tworzący jakby półobrożę. Górna część ciała, skrzydła i ogon oliwkowozielone. Białawe upierzenie brzucha przechodzi w szarawe, a następnie w szaro-cynamonowe na bokach. Długość ciała z ogonem: 19 cm^[5][8].

Zasięg występowania

Strojnogłowik górski jest endemitem gór Serranía de Perijá w północno-zachodniej Wenezueli i północnej Kolumbii^[5][8]. Jest gatunkiem osiadłym. Jego zasięg występowania według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje 6,9 tys. km²^[12].

Ekologia

Głównym habitatem strojnogłowika górskiego jest runo leśne i podszyt wilgotnego lasu górskiego, zwłaszcza w pobliżu jego obrzeży; występuje na wysokościach od 700 do 1900 m n.p.m.^[8]

Brak informacji o diecie tego gatunku. Wiadomo tylko, że żeruje na ziemi, przeszukując dziobem ściółkę. Występuje pojedynczo lub w parach^[8]. Długość pokolenia jest określana na 3,8 lat^[12].

Rozmnażanie

Niewiele wiadomo o rozmnażaniu tego gatunku. Ptaki w kondycji lęgowej obserwowano pomiędzy lutym a sierpniem^[8].

Status

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN strojnogłowik górski jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji nie jest określona, zaś jej trend jest uznawany za stabilny^[8][12].

Przypisy

1. Arremon perijanus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
2. Arremon perijanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
3. Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko, Rodzina: Passerellidae Cabanis & Heine, 1850–1851 – pasówki – New World Sparrows and allies (wersja: 2022-05-16), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2022-09-26].
4. W.H. Phelps & E.T.W.H.P.& E.T. Gilliard W.H. Phelps & E.T.W.H.P.& E.T., Six new Birds from the Perijá Mountains of Venezuela, „American Museum Novitates”, Nowy Jork: The American Museum of Natural History, 1940, s. 6 (ang.).
5. Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott & David Christie (red.). T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 578–579. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
6. Denis Lepage: Phelps' Brush-Finch Arremon perijanus (Phelps, WH Sr; Gilliard, ET 1940). Avibase. [dostęp 2022-09-26]. (ang.).
7. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-09-26]. (ang.).
8. Alvaro Jaramillo, Christopher J. Sharpe & Peter F.D. Boesman: Perija Brushfinch Arremon perijanus, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-09-26]. (ang.).
9. HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6 [online], grudzień 2021 [dostęp 2022-09-16].
10. Arremon, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-09-26] (ang.).
11. perijanus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-09-26] (ang.).
12. Perija Brush-finch Arremon perijanus, Data table and detailed info. BirdLife International, 2023. [dostęp 2023-12-12]. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
• Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].

Encyklopedie internetowe (takson):

• SNL: perijakjerrspurv

Identyfikatory zewnętrzne:

• GBIF: 6093266
• identyfikator iNaturalist: 145285
• ITIS: 997747
• NCBI: 2928202
• CoL: 5VSW6