Sterowik łuskowany[5] (Tanysiptera riedelii) – gatunek ptaka z podrodziny łowców (Halcyoninae) w rodzinie zimorodkowatych (Alcedinidae). Słabo poznany ptak występujący w Indonezji, według IUCN jest bliski zagrożenia wyginięciem.
Zasięg występowania
Sterowik łuskowany występuje na indonezyjskiej wyspie Biak i na sąsiadującej z nią Supiori; wyspy te są położone na północ od Nowej Gwinei[6][7].
Taksonomia
Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1866 roku francuski przyrodnik Jules Verreaux na łamach Nouvelles archives du Muséum d’histoire naturelle[2]. Verreaux nie wskazał miejsca typowego odłowu holotypu, późniejsze badania ustaliły je na wyspę Biak[8].
Tradycyjnie takson ten umieszczony jest w grupie gatunków składających się z T. galatea, T. ellioti i T. carolinae[6][5]. Gatunek monotypowy[7].
Etymologia
Nazwa rodzajowa: gr. τανυσιπτερος tanusipteros – długopióry, od τανυ- tanu- – długo-, od τεινω teinō – rozciągać; -πτερος -pteros – -pióry, od πτερον pteron – pióro[9]. Epitet gatunkowy jest eponimem honorującym Dr Johana Gerarda Friedricha Riedela (1832–1911), holenderskiego administratora kolonialnego w Holenderskich Indiach Wschodnich w latach 1853–1883, przyrodnika[10].
Morfologia
Długość ciała około 37 cm (włącznie z silnie wydłużonymi środkowymi sterówkami); masa ciała samców 63–70 g, samic 55–72 g[6]. U obu płci ciemię, czoło i kark błyszcząco jasnoniebieskie, górne części ciała granatowe, ogon i kuper białe. Środkowe sterówki są o 15–16 cm dłuższe niż reszta, białe u nasady, niebieskie w wąskiej, centralnej części, z białymi łyżeczkowatymi końcówkami[6]. Spód ciała biały, dziób pomarańczowo-czerwony, tęczówki ciemnobrązowe; nogi i stopy zielono-szare do żółtawo-brązowych. U młodych ptaków górne części ciała są ciemniejsze, krótszy ogon jest bladopłowy, zaś dziób jest ciemnobrązowy[6].
Ekologia
Sterowik łuskowany jest prawdopodobnie gatunkiem osiadłym, zamieszkującym gęste lasy pierwotne, zwłaszcza te, graniczące z różnymi ciekami wodnymi, ewentualnie spotkać go można także we wtórnym i zdegradowanym lesie; występuje do co najmniej 300 m n.p.m., a być może nawet do 600 m n.p.m.[4][6] Brak informacji na temat składu diety (przypuszczalnie podobna jak u innych gatunków z rodzaju Tanysiptera), okresu lęgowego i wychowu młodych[6]. Odzywa się niskimi, charakterystycznymi, szczekającymi dźwiękami składającymi się z 1 lub 2 tonów[6].
Status zagrożenia i ochrona
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody gatunek ten został zaliczony do kategorii NT (ang. Near Threatened – bliski zagrożenia)[4]. Ptak ten jest słabo poznany i dane na temat jego populacji są sprzeczne: uważa się go za powszechnego w pierwotnym i wtórnym lesie, lecz inne dane mówią, że jest rzadki i jego zasięg ogranicza się do wysokiego lasu[6][4]. Występuje w Biak-Urara Protected Area, który obejmuje obszar o powierzchni 110 km², oraz w Pulau Supiori Nature Reserve (420 km²)[4]. Ewentualnym zagrożeniem dla tego ptaka może być trwające niszczenie jego siedlisk przez człowieka, jednak gatunek ten jest w stanie tolerować zdegradowane lasy i według niektórych doniesień może w nich bez problemu przetrwać[6].
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
