Sowa (Kubuś Puchatek)

Sowa (ang. Owl) – postać fikcyjna występująca w powieściach Kubuś Puchatek (1926) i Chatka Puchatka (1928) autorstwa A.A. Milne’a.

Sowa

Owl

Pierwsze wystąpienie	Kubuś Puchatek (1926)
Twórca	A.A. Milne

Została ona przedstawiona jako karykatura młodego intelektualisty lub rzekomy autorytet^[1][2]. Zgodnie z założeniami Milne’a Sowa miała stanowić parodię absolwentów Eton College^[1].

Sowa wydaje się być postacią mądrą i inteligentną^[3]. Chwali się, że w przeciwieństwie do innych mieszkańców lasu potrafi czytać i pisać^[1]. Mieszkańcy lasu są niezbicie przekonani o głębokiej mądrości Sowy, nawet jeśli fakty temu przeczą^[4]: w rzeczywistości również ona ma problemy z czytaniem i pisaniem, więc nie prezentuje swoich umiejętności w obawie przed wyjściem na jaw oszustwa^[1][3]. Gdy Kubuś Puchatek prosi Sowę o napisanie tekstu na prezencie dla Kłapouchego, Sowa wcześniej sprawdza, czy Kubuś faktycznie nie potrafi czytać^[3]. Posługuje się wyszukanym słownictwem, jednak dostrzegając niezrozumienie lub frustrację ze strony rozmówcy przechodzi na prostszy język^[5].

Choć Kubuś Puchatek jest przedstawiony jako niezbyt inteligencją postać, dostrzega jednak rzeczy pomijane przez Sowę. W powieści, gdy Kubuś Puchatek prosi Sowę o pomoc w znalezieniu ogona Kłapouchego, ta wygłasza mowę, w której przedstawia plan znalezienia ogona. Przemówienie jest pełne wyszukanych słów, które u Kubusia Puchatka wywołują dezorientację. Po rozmowie Sowa prezentuje dzwonek z przyczepionym sznurkiem, który Puchatek rozpoznaje jako zagubiony ogon^[6]. Istnieje opinia, że postać Sowy i sposób, w jaki jest traktowana przez mieszkańców Stumilowego Lasu może być zawoalowaną krytyką ludzi pozbawionych umiejętności krytycznego myślenia, podążających za stereotypami i niewierzących we własną mądrość w zetknięciu z mądrością pozorną, ale dobrze wyeksponowaną. Może być również refleksją nad sposobem bycia dzieci z przełomu XIX/XX w., wychowywanych tak, by traktować autorytety „grzecznie” i z bezkrytycznym szacunkiem^[4].

W Winnie-the-Pooh Sowa nie jest wprost określona jako postać męska lub żeńska^[7]. W wydanym w 1938 roku Kubusiu Puchatku Irena Tuwim przetłumaczyła Owl jako „Sowa Przemądrzała”, traktując ją jako postać kobiecą^[1][8]. Boris Zachoder w rosyjskim tłumaczeniu powieści nadał Sowie imię очень-очень умная (bardzo, bardzo mądra)^[1]. W wydanym w 2020 roku tłumaczeniu na dialekt śląski Grzegorz Kulik pozostał przy formie nadanej przez Tuwim^[9].

Przypisy

1. Kosman 2016 ↓, s. 12.
2. Waksmund 2011 ↓, s. 91.
3. Pettersson 2009 ↓, s. 18.
4. Rybak 2016 ↓, s. 144.
5. Pettersson 2009 ↓, s. 19.
6. Winter 2013 ↓, s. 5.
7. Kosman 2016 ↓, s. 12–13.
8. Miszta 2023 ↓, s. 87.
9. Miszta 2023 ↓, s. 89.

Bibliografia

• MarcinM. Kosman MarcinM., Kubuś Puchatek w ZSRR: o strategiach tłumaczeniowych Borysa Zachodera, [w:] K.K. Jasiewicz (red.), Words-Ideas-Interpretations, 2016.
• AnnaA. Miszta AnnaA., Śląski świat przedstawiony, czyli klasyka literatury dziecięcej napisana po śląsku. Kubuś Puchatek A.A. Milne’a (Niedźwiodek Puch), „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, LXXI, 2023, ISSN 0076-0390.
• TimothyT. Pettersson TimothyT., Interpreting The Denizens of The Hundred Acre Wood. Freudian & Lacanian psychoanalytical concepts in Winnie-The-Pooh [online], 2009 [dostęp 2024-10-27].
• KrzysztofK. Rybak KrzysztofK., „Ja się zupełnie nie mądrzę”. Sowa w literaturze dziecięcej XX i XXI w., [w:] AnnaA. Mik, PatrycjaP. Pokora, MaciejM. Skowera (red.), Czytanie menażerii. Zwierzęta w literaturze dziecięcej, młodzieżowej i fantastycznej, 2016.
• RyszardR. Waksmund RyszardR., Od Ezopa do eposu dziecięcego, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Historicolitteraria”, XI, 2011 [dostęp 2024-10-27].
• Robin O.R.O. Winter Robin O.R.O., The Mindful Physician and Pooh, „Journal for Learning through the Arts”, 2013 [dostęp 2024-10-27].