Silnik

Silnik – typ maszyny zapewniającej zamianę pewnej formy energii zasilającej na energię mechaniczną.

Ten artykuł dotyczy silnika mechanicznego. Zobacz też: silnik (informatyka).

Czterosuwowy silnik spalinowy

Wirnik turbiny parowej

Silniki elektryczne

Wiatrak, czyli silnik wiatrowy

Zobacz hasło silnik w Wikisłowniku

Zobacz multimedia związane z tematem: Silnik

Energia zasilająca silnik może mieć formę:

• energii chemicznej (np. silnik dla nanorurki)
• energii cieplnej (np. silnik parowy, silnik Diesla, turbina parowa, gazowa i silnik Stirlinga)
• energii elektrycznej (np. silnik elektryczny)
• energii kinetycznej (np. turbina wiatrowa, turbina wodna)
• energii potencjalnej (np. turbina wodna).

W zdecydowanej większości urządzeń energia mechaniczna wytwarzana przez silnik odbierana jest od obracającego się wału silnika i jest wykorzystywana w postaci pracy mechanicznej lub zamieniana na energię elektryczną. W silnikach takich jak np. silnik rakietowy lub silnik liniowy efektem działania silnika jest energia ruchu postępowego.

Najważniejsze atrybuty silnika

• moc – zdolność do wykonania pracy w jednostce czasu
• sprawność – stosunek wytworzonej energii użytecznej do energii pobranej przez silnik
• moment obrotowy – dla wszystkich silników z ruchem obrotowym
• siła ciągu – szczególnie dla silników lotniczych
• impuls właściwy – dla silników rakietowych

Rodzaje silników

W zależności od rodzaju przetwarzanej energii:

1. zasilane energią chemiczną lub atomową
   • silnik cieplny
   • silnik o spalaniu wewnętrznym
     • nanosilnik
     • tłokowy silnik spalinowy
     • silnik odrzutowy
     • silnik wielopaliwowy
     • silnik jonowy
   • silnik o spalaniu zewnętrznym
     • maszyna parowa
     • turbina parowa
     • silnik Stirlinga
     • silnik termoakustyczny
2. silnik elektryczny
3. silnik jonowy
4. silnik hydrauliczny
5. silnik pneumatyczny
6. silnik wiatrowy – wiatrak
7. silnik wodny – koło wodne, turbina wodna
8. silnik napędzany anihilacją – hipotetyczny
9. silnik żywy – człowiek, zwierzę – nazwa aktualnie bardzo rzadko używana

W zależności od ruchu elementu odbierającego energię:

1. z ruchem posuwisto zwrotnym (silniki tłokowe)
2. z ruchem obrotowym (silniki turbinowe, silniki Wankla)
3. bez ruchomego elementu (silnik rakietowy, silnik liniowy).

Historia silników i napędu mechanicznego

• przed 200 p.n.e. – koło wodne
• 140 p.n.e. – bania Herona (turbina parowa)
• ok. 120 p.n.e. – mechanizm otwierania drzwi świątyni – pierwszy znany mechanizm napędzany parą
• 107 p.n.e. – wiatrak
• 1605 – fontanna parowa Salomona de Causa
• ok. 1628 – podnośnik wody Somerseta
• 1690 – Silnik Denisa Papina – pierwszy tłokowy silnik parowy
• 1699 – podnośnik wody Thomasa Savery’ego – pierwszy przypadek plagiatu
• 1712 – silnik atmosferyczny Thomasa Newcomena
• 1782 – maszyna parowa, patent James Watt – pierwsza, szerzej zastosowana w przemyśle
• 1788 – dodanie regulatora odśrodkowego obrotów
• 1816 – silnik Stirlinga – Robert Stirling
• 1831 – dysk Faradaya – pierwowzór silnika elektrycznego Michael Faraday
• 1834 – silnik elektryczny prądu stałego z komutatorem – Moritz Hermann Jacobi
• 1860 – dwusuwowy silnik spalinowy – Étienne Lenoir
• 1876 – czterosuwowy silnik benzynowy – Nikolaus Otto
• 1888 – silnik indukcyjny – Nikola Tesla
• 1892 – silnik Diesela – Rudolf Diesel
• 1910 – odrzutowy silnik lotniczy – Henri Coandă
• 1960 – silnik Wankla

Zobacz też

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Silniki

• koło zamachowe

Kontrola autorytatywna (maszyna):

• BNCF: 16404
• NKC: ph115363
• BNE: XX524648

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: technology/engine-technology, technology/motor
• Treccani: motore
• ЕСУ: 23758
• SNL: motor
• DSDE: motor