Loading AI tools
Senat Księstwa Warszawskiego – powstała na mocy Konstytucji Księstwa Warszawskiego z 22 lipca 1807 roku, izba wyższa organu ustawodawczego Księstwa Warszawskiego.
W skład izby wyższej Sejmu Księstwa Warszawskiego wchodzili: wojewodowie i kasztelanowie oraz senatorowie duchowni (biskupi), wszyscy mianowani dożywotnio przez króla. Początkowo skład izby wynosił 18 senatorów: po sześciu biskupów, wojewodów i kasztelanów. Kiedy w 1809 roku w wyniku zwycięskiej wojny Napoleona z Austrią, do Księstwa przyłączono ziemie trzeciego zaboru austriackiego, liczbę senatorów zwiększono do 30. Skład senatu został poszerzony o 4 wojewodów, kasztelanów i biskupów. Senatorowie (wojewodowie i kasztelanowie) pełnili urząd o charakterze tytularnym i nie powierzano im innych zadań[1].
Zgodnie z postanowieniami Konstytucji Księstwa Warszawskiego nadanej przez Napoleona Bonapartego, Sejm Księstwa składał się z dwóch izb: Izby Poselskiej i Senatu. Charakteryzowała je nierównorzędność, przy czym Senat był izbą wyższą, co było kontynuacją tradycji parlamentarnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów[2]. Posiadał on jednak węższy zakres kompetencji niż Izba Poselska.
Zadania izby wyższej polegały głównie na kontroli ustaw uchwalonych przez Izbę Poselską, ważności wyboru posła bądź deputowanego, a także ksiąg obywatelskich. Na udzielenie sankcji, czyli zaakceptowanie ustawy, Senat miał 1 dzień. Istniały jednak przesłanki pozwalające Senatowi na nieudzielenie sankcji. Mogło to nastąpić gdy izba wyższa stwierdziła niezgodność z obowiązującą konstytucja, zauważyła możliwość zagrożenia bezpieczeństwa państwa, a także w przypadku gdy Izba Poselska uchwalając projekt dopuściła się złamania zasad. Król posiadał uprawnienie do ogłoszenia ustawy pomimo sprzeciwu Senatu. Władca mógł także ponownie skierować projekt do izby niższej. W sytuacji, gdyby Senat odmówił sankcjonowania projektu, król posiadał kompetencje do zmienienia jego składu powołując na senatorów nowych kandydatów. Przez takie działanie mógł zapewnić sobie większość w Senacie, co z kolei umożliwiało mu uzyskanie sankcji[1].
Obradom przewodniczył Prezes Senatu, który czynił to w imieniu króla. Istniał także urząd Sekretarza Izby, który pełnił Julian Ursyn Niemcewicz. Prezesi Senatu, to zaś kolejno: Stanisław Małachowski (1807-1809), Ludwik Gutakowski (1809-1811), Tomasz Ostrowski (od 1811). Zarówno stanowisko Sekretarza Izby, jak i Prezesa mogło być obsadzone przez króla[3].
Miejscem obrad Senatu Księstwa Warszawskiego była Sala Senatorska na Zamku Królewskim w Warszawie, w której wisiały portrety Prezesów Senatu[2].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
