Sen Endymiona

Sen Endymiona (wł. Endimione dormiente) – obraz włoskiego malarza z okresu renesansu, Giovanniego Cimy.

Sen Endymiona

Endimione dormiente

Autor	Cima da Conegliano
Data powstania	1505–1510
Medium	olej na płótnie
Wymiary	śr. 24,5 cm (tondo)
Miejsce przechowywania
Lokalizacja	Galleria Nazionale di Parma

Obraz jest ilustracją mało znanego mitu greckiego o Endymionie. W XVI wieku postać śpiącego młodzieńca była wieszana w sypialniach i buduarach i wiązana była z miłością kobiety do niewinnego mężczyzny. Mit po raz pierwszy został przytoczony przez greckiego retora Lukiana żyjącego w II wieku n.e. w jego Rozmowach bogów.

W jednym z dialogów pomiędzy boginią miłości Afrodytą a Boginią księżyca Selene, ta druga opowiada o słabości do śpiącego snem wiecznym Endymiona. Zawsze gdy go widzi zstępuje do niego, gdyż uroda jego nie pozwala oprzeć się pokusom miłosnym:

Selene: Mnie się, Afrodyto, wydaje prześliczny, zwłaszcza gdy podłożywszy sobie na skale płaszcz, śpi, w lewej ręce trzymając pociski, już z dłoni się wymykające, podczas gdy prawa ręka, obejmują w górze głowę, czarownie zwisa nad obliczem, a on, we śnie pogrążony, ambrozyjskie zionie tchnienie. Wtedy to ja cichutko zstępuje z góry, idę na koniuszkach palców, żeby się nie obudził i nie przestraszył i ...no, wiesz, co. Co ci mam mówić co potem. To pewne że umieram z miłości (Lukian, „Rozmowy bogów”, 11)

Opis obrazu

Cima bardzo wiernie odtworzył opowiedzianą historię. Młodzieniec przedstawiony zgodnie z antycznymi kanonami sztuki, w identyczny sposób jak opisywała to Selene, leży na ziemi pogrążony w sen. Wokół niego dodatkowo śpi zwierzyna łowna oraz jego pies myśliwski tworząc wrażenie ciszy. O mitologicznym wydźwięku dzieła ma wskazywać widoczny w tle półksiężyc opadający na ziemię. To bogini Selene, pod postacią księżyca cicho schodzi na ziemie by posiąść młodzieńca we śnie.

Bibliografia

• Patrick de Rynck: Jak czytać opowieści biblijne i mitologiczne w sztuce. Wyd. Universitas, Kraków 2008, ISBN 978-83-242-0903-3.