Samcche-Dżawachetia
region (Gruzja) Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Samcche-Dżawachetia (gruz. სამცხე-ჯავახეთი, zwana też Meschetią) – region w południowej Gruzji, ze stolicą w Achalciche. Samcche-Dżawachetia obejmuje sześć prowincji: Achalciche, Adigeni, Aspindza, Bordżomi, Achalkalaki i Ninocminda. Region graniczy z Gurią i Imeretią od północy, Dolną Kartlią i Wewnętrzną Kartlią od północnego wschodu, Armenią i Turcją od południa, Adżarią od zachodu. Przez region przepływa rurociągiem ropa naftowa z Baku do Ceyhan oraz gaz ziemny z Azerbejdżanu do Turcji.
| Region | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Kod ISO 3166-2 |
GE-SJ |
| Powierzchnia |
6413 km² |
| Populacja (2022) • liczba ludności |
|
| Szczegółowy podział administracyjny | |
| Liczba prowincji |
6 |
Położenie na mapie | |
| 41°35′N 43°16′E | |
| Strona internetowa | |
Geografia
Prowincje Samcche-Dżawacheti, wraz z liczbą mieszkańców (2016)[2]:
- Achalciche – 18 000 (miasto), 20,800 (gmina)
- Adigeni – 16 500
- Aspindza – 10 400
- Achalkalaki – 45 200
- Bordżomi – 25 100
- Ninocminda – 24 500
W krajobrazie Samcche-Dżawachetii dominują wulkaniczne, głębokie wąwozy oraz niewysokie pasma górskie.
Gruzini określają Dżawachetię mianem „gruzińskiej Syberii”. Taką ocenę zawdzięcza surowym zimom, kiedy to temperatura potrafi spaść poniżej -20 °C, za co odpowiada dość suchy, kontynentalny klimat i znaczne wyniesienie nad poziom morza[3].
W północnej części regionu niedaleko Bordżomi znajduje się Park Narodowy Bordżomi-Charagauli, jest on częścią Małego Kaukazu. Park jest jednym z największych w Europie, pokrywa on ponad 76 tys. ha pierwotnego lasu oraz górskich i wysokogórskich łąk.
Demografia
Zgodnie ze spisem ludności z 2014 roku, region w większości zamieszkują Ormianie Dżawacheccy, którzy stanowią 50,5% ludności Samcche-Dżawachetia[4], a Gruzini 48,3% populacji. Pozostałe nacje to Osetyjczycy oraz Grecy pontyjscy. Ormianie są najsłabiej reprezentowaną społecznością w regionie[5]. Podobnie jak Abchazi czy Południowi Osetyjczycy domagają się oni autonomii, jednak ich „walka” o suwerenność w odróżnieniu od narodów z północy Gruzji, ma charakter niemal zupełnie bierny. Zamieszkują południowo-wschodnią część regionu i w znaczącej części są zatrudnieni w rosyjskich bazach wojskowych. Jednocześnie region ten wolny jest od targających innymi regionami Kaukazu konfliktów na tle etnicznym.
Region ten zamieszkiwali Turcy meschetyjscy zesłani przez Stalina w 1944 r. do Kotliny Fergańskiej, zarzucał im sprzyjanie armii niemieckiej. Ich miejsce zajęli sprowadzeni z innych regionów Gruzini. W czasach implozji ZSRR dawni mieszkańcy Meschetii, tj. Turcy meschetyjscy padli w Ferganie ofiarą pogromów. Tragiczne wydarzenia z początku ostatniej dekady XX wieku nasiliły ich dążenia do powrotu w rodzinne strony. Obecnie władze Gruzji oraz miejscowi Ormianie odmawiają Turkom meschetyjskim tego prawa[6].
Zabytki
Główne zabytki Samcche-Dżawachetia to skalne miasto – Wardzia, położone niedaleko miasta Aspindza oraz twierdza Chertwisi – jedna z najstarszych fortyfikacji w południowej Gruzji. Inne, warte uwagi zabytki to kompleksy klasztorne Sapary i Zarzmy.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
