SM Tb XXXVIII

SM Tb XXXVIII (SM Tb 48) – austro-węgierski torpedowiec z końca XIX wieku, jedna z sześciu zbudowanych jednostek typu Tb XXXIV. Okręt został zwodowany w styczniu 1891 roku w stoczni Marinearsenal(inne języki) w Poli i w tym samym roku wszedł do służby w Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine. W 1910 roku oznaczenie jednostki zmieniono na Tb 48. Okręt został wycofany ze służby w marynarce w 1912 roku, a następnie został przekazany Armii, w której używany był jako tender pod nazwą „Arsa”.

SM Tb XXXVIII (SM Tb 48)

Klasa	torpedowiec
Typ	Tb XXXIV
Historia
Stocznia	Marinearsenal(inne języki), Pola
Wodowanie	styczeń 1891
K.u.K. Kriegsmarine
Nazwa	XXXVIII → 48 (od 1910)
Wejście do służby	1891
Wycofanie ze służby	1912
Austro-Węgry
Nazwa	„Arsa”
Wejście do służby	1912
Wycofanie ze służby	?
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	64 tony
Długość	36,9 metra na wodnicy
Szerokość	4,8 m
Zanurzenie	1,9 m
Napęd
1 maszyna parowa 1 kocioł lokomotywowy moc 750 KM, 1 śruba
Prędkość	20,3 węzła
Uzbrojenie
2 działka kal. 37 mm (2 x I)
Wyrzutnie torpedowe	2 x 356 mm (2 x I)
Załoga	16

Projekt i budowa

SM^{[uwaga 1]} Tb XXXVIII był jednym z sześciu okrętów typu Tb XXXIV^[1][2]. W przeciwieństwie do jednostki prototypowej (Tb XXXIV), która powstała w niemieckiej stoczni Schichau w Elblągu, Tb XXXVIII został zbudowany w krajowej stoczni Marinearsenal(inne języki) w Poli^[3][4] . Okręt zwodowany został w styczniu 1891 roku^[3].

Dane taktyczno-techniczne

Okręt był niewielkim torpedowcem o długości na wodnicy 36,9 metra, szerokości 4,8 metra i zanurzeniu 1,9 metra^[3][4] . Wyporność normalna wynosiła 64 tony^[3][4] . Okręt napędzany był przez maszynę parową o mocy 750 KM, do której parę dostarczał jeden kocioł lokomotywowy^{[3][4] [uwaga 2]}. Jednośrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 20,3 węzła^{[3][4] [uwaga 3]}.

Okręt wyposażony był w dwie wyrzutnie torped kalibru 356 mm: stałą dziobową i obracalną rufową^{[2][4] [uwaga 4]}. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły dwa pojedyncze działka pokładowe kal. 37 mm SFK L/23 Hotchkiss^[3][4] .

Załoga okrętu składała się z 16 osób^[3][4] .

Służba

Torpedowiec został ukończony i wcielony do służby w Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine w 1891 roku^[4] . Tb XXXVIII został przyporządkowany do II klasy torpedowców^[5][6]. W 1907 roku z okrętu zdemontowano jedną wyrzutnię torpedową^[4] . W kwietniu 1910 roku na podstawie zarządzenia o normalizacji nazw dokonano zmiany oznaczenia jednostki na Tb 48^[1][4] . Okręt wycofano ze służby w marynarce w 1912 roku, po czym przekazano Armii^{[1][7][uwaga 5]}. Jednostka otrzymała nazwę „Arsa” i używana była jako tender w Zatoce Kotorskiej^[1][7].

Uwagi

1. SM – Seiner Majestät [Schiff] – [okręt] Jego Mości.
2. Brassey 1905 ↓, s. 321 podaje, że moc siłowni wynosiła 700 KM.
3. Brassey 1905 ↓, s. 321 podaje, że okręt osiągał prędkość 18 węzłów.
4. Brassey 1905 ↓, s. 321 podaje, że okręt był wyposażony w jedną wyrzutnię torpedową.
5. Gogin 2014 ↓  podaje, że okręt wycofano ze służby w 1911 roku.

Przypisy

1. Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 332.
2. Samek 2012 ↓, s. 106.
3. Chesneau i Kolesnik 1979 ↓, s. 280.
4. Gogin 2014 ↓.
5. Brassey 1905 ↓, s. 321.
6. Samek 2012 ↓, s. 108.
7. Greger 1976 ↓, s. 50.

Bibliografia

• T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1905. Portsmouth: J. Griffin and Co., 1905. (ang.).
• Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.).
• Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
• Ivan Gogin: XXXIV torpedo boats (1889-1891). Navypedia. [dostęp 2019-09-08]. (ang.).
• René Greger: Austro-Hungarian Warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1976. ISBN 0-7110-0623-7. (ang.).
• Andrzej Samek: Flota, której już nie ma. Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, 2012. ISBN 978-83-7242-678-9.