SMS Kaiserin Elisabeth

SMS Kaiserin Elisabeth – austro-węgierski krążownik pancernopokładowy z końca XIX wieku.

SMS Kaiserin Elisabeth

Historia
Stocznia	Marinearsenal(inne języki), Pola
Położenie stępki	lipiec 1888
Wodowanie	25 września 1890
K.u.K. Kriegsmarine
Wejście do służby	24 listopada 1892[1]
Los okrętu	samozatopiony 2 listopada 1914
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	projektowa: 3967 t pełna: 4494 t
Długość	103,7 m
Szerokość	14,8 m
Zanurzenie	5,7 m
Napęd
dwie maszyny parowe VTE o mocy 8450 ihp
Prędkość	19 węzłów
Uzbrojenie
2 x armata okrętowa 240 mm Krupp L35/C86 6 x armata okrętowa 150 mm Krupp L35/C86 5 x armata okrętowa 47 mm L/44 4 x armata okrętowa 47 mm L/33 3 x armata wielolufowa Hotchkiss M1873 kalibru 37 mm 4 x wyrzutnia torped kal. 400 mm 2 x armata polowa 70 mm L/15
Opancerzenie
wieże: 90 mm; nadbudówki: 50 mm; pokład: 38 mm; kadłub: 57 mm
Załoga	367

Jego bliźniaczą jednostka był SMS "Kaiser Franz Joseph I". W latach 1905–1906 okręt przeszedł remont. W jego trakcie z okrętu usunięto działa 240 mm i zmodernizowano artylerię mniejszego kalibru. Po remoncie składała się ona z dwóch armat 150 mm L/40, sześciu armat 150 mm L/35, 12 armat 47 mm L/44, dwóch armat 47 mm L/33. Uzbrojenie torpedowe pozostało bez zmian, na okręcie pozostawiono także dwa działa polowe 70 mm L/15 używane podczas desantów na ląd.

Za udział w dziesięciomiesięcznej podróży krążownikiem SMS „Kaiserin Elisabeth” nadawano Medal Pamiątkowy Podróży Morskiej 1892–1893.

W 1900 „Kaiserin Elisabeth” została wysłana na wody w Chinach, aby pomóc w tłumieniu powstania bokserów. Uczestniczyła m.in. w ataku na forty Taku^[2]. Stacjonowała następnie dalej w Chinach, reprezentując tam interesy austro-węgierskie W chwili wybuchu I wojny światowej krążownik przebywał z wizytą w niemieckiej bazie Tsingtau (obecnie Qingdao), która wkrótce potem została zablokowana przez Japonię. Władze w Wiedniu wahały się pomiędzy internowaniem okrętu, jego przedarciem się lub walką, gdyż Austro-Węgry, pomimo że były sojusznikiem Niemiec, nie były w stanie wojny z Japonią^[2]. 23 sierpnia 1914 przesłano rozkaz pozostawienia na okręcie tylko szkieletowej załogi w postaci kapitana i 17 marynarzy, a pozostała załoga udała się do Tiencinu, gdzie był konsulat Austro-Węgier^[2]. 26 sierpnia rozkazano jednak okrętowi wziąć udział w obronie miasta w razie japońskiego ataku. Pomimo przeszkód stwarzanych przez władze chińskie i państwa Ententy, 7 oficerów i 299 marynarzy zdołało powrócić na okręt, lecz 2 oficerów i 92 marynarzy internowano w Tiencinie^[2]. Krążownik wziął następnie udział w obronie Tsingtau. Ponieważ był już przestarzały, a nadto warunki nie były sprzyjające do używania okrętów przez obrońców, zdjęto z niego sześć dział 15 cm i użyto w bateriach nadbrzeżnych^[2]. Utworzyły one baterię nadbrzeżną "Elisabeth". 2 listopada 1914 roku, na dwa dni przed kapitulacją niemieckiej bazy w Qingdao rozbrojony krążownik został zatopiony przez własną załogę.

Przypisy

1. http://www.kuk-kriegsmarine.at/torpedoramm.htm
2. Witkowski 2012 ↓, s. 85.

Bibliografia

• Robert Gardiner, Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway's All The World's Fighting Ships 1880-1905. Annapolis, Md.: Naval Institute Press, 1979. ISBN 978-0-85177-133-5. Brak numerów stron w książce
• Jarosław Witkowski. Upadek Tsingtao. „Morze, statki i okręty”. Nr 7-8/2012. XVII (125), lipiec – sierpień 2012. Warszawa: Magnum X. ISSN 1426-529X.