Rośliny mięsożerne
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Rośliny mięsożerne (łac. plantae carnivorae), znane też jako rośliny owadożerne (łac. plantae insectivorae), przy czym termin pierwszy wskazywany jest jako bardziej poprawny, ze względu na szerokie spektrum ofiar[1]. Jest to grupa ekologiczna roślin, której przedstawiciele wabią i chwytają zwierzęta za pomocą różnie przystosowanych w tym celu liści pułapkowych oraz odżywiają się pokarmem zwierzęcym. Ofiarami są najczęściej owady, pajęczaki, niewielkie skorupiaki (np. dafnie, oczliki) i ślimaki[1]. W naturze rośliny mięsożerne występują głównie w siedliskach, które są wyjątkowo niekorzystne dla prawidłowego wzrostu i rozwoju dla innych gatunków roślin, np. w szczelinach skał, na terenach piaszczystych, torfowiskach wysokich i przejściowych oraz w wodach oligotroficznych[2].
Wśród 300 000 roślin naczyniowych z całego świata do grupy mięsożernych należy zaledwie około 650–700 gatunków, reprezentujących 17 rodzajów z 10 rodzin, należących wyłącznie do roślin okrytozalążkowych, przede wszystkim dwuliściennych. Adaptacja ta powstała pięciokrotnie[3]. Należą tu (w układzie systematycznym według systemu APG III) następujące rodzaje[1]:
- rząd: goździkowce (Caryophyllaceae)
- rodzina: dzbanecznikowate (Nepenthaceae)
- rodzaj: dzbanecznik (Nepenthes)
- rodzina: rosiczkowate (Droseraceae)
- rodzaj: aldrowanda (Aldrowanda)
- rodzaj: rosiczka (Drosera)
- rodzaj: muchołówka (Dionaea)
- rodzaj: † Archaeamphora
- rodzaj: † Droserapites
- rodzaj: † Droserapollis
- rodzaj: † Droseridites
- rodzaj: † Fischeripollis
- rodzaj: † Palaeoaldrovanda
- rodzaj: † Saxonipollis
- rodzina: rosolistnikowate (Drosophyllaceae)
- rodzaj: rosolistnik (Drosophyllum)
- rodzina: Dioncophyllaceae
- rodzaj: Triphyophyllum
- rodzina: dzbanecznikowate (Nepenthaceae)
- rząd: wrzosowce (Ericales)
- rodzina: kapturnicowate (Sarraceniaceae)
- rodzaj: darlingtonia (Darlingtonia)
- rodzaj: kapturnica (Sarracenia)
- rodzaj: heliamfora (Heliamphora)
- rodzina: tuliłezkowate (Roridulaceae)
- rodzaj: tuliłezka (Roridula)
- rodzina: kapturnicowate (Sarraceniaceae)
- rząd: szczawikowce (Oxalidales)
- rodzina: cefalotowate (Cephalotaceae)
- rodzaj: cefalotus (Cephalotus)
- rodzina: cefalotowate (Cephalotaceae)
- rząd: jasnotowce (Lamiales)
- rodzina: byblisowate (Byblidaceae)
- rodzaj: byblis (Byblis)
- rodzina: pływaczowate (Lentibulariaceae)
- rodzina: babkowate (Plantaginaceae)
- rodzaj: Philcoxia
- rodzina: byblisowate (Byblidaceae)
- rząd: wiechlinowce (Poales)
- rodzina: bromeliowate (Bromeliaceae)
- rodzaj: Brocchinia
- rodzaj: katops (Catopsis)
- rodzina: bromeliowate (Bromeliaceae)
Poza roślinami tradycyjnie zaliczanymi do mięsożernych, występują rośliny korzystające z pożywienia zwierzęcego w fazie nasienia. Tak jest w przypadku tasznika pospolitego. Jego nasiona otacza śluz zawierający związki chemiczne wabiące nicienie, pierwotniaki i bakterie glebowe, toksyny, które je zabijają oraz proteazy rozkładające ich białka. Pozyskiwane w ten sposób aminokwasy odżywiają zarodek i kiełkującą roślinę[4].