Radif
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Radif (pers. ردیف, oznaczający porządek, model, ciąg[1]) – repertuar irańskiej muzyki klasycznej oparty na melodiach tradycyjnych, przekazywany ustnie z pokolenia na pokolenie przez mistrzów, tzw. ostad (pers. استاد, nauczyciel, mistrz), uczniom sztuki muzycznej, podstawa dla improwizacji.
Repertuar obejmuje około 400 krótkich utworów[uwaga 1], trwających od piętnastu sekund do dwóch minut[2], tzw. gusze (oznaczający róg), charakteryzujących się różną tonacją, melodią i motywami, zaaranżowanych w dwanaście systemów tonalnych tzw. dastgah (pers. دستگاه, oznaczający system)[3] – siedem systemów podstawowych: szur, segah, czahargah, mahur, homajun, nawa i rastpandżgah i pięć wtórnych, tzw. awaz, na bazie szur (abu’ata, daszti, bajat-e tork i afszari) i homajun (bajat-e esfahan)[4]. Każdy gusze ma swoją własną nazwę nawiązującą np. do jego miejsca w systemie, charakterystyki czy też do nazwiska muzyka[4].
Radif może być zarówno wokalny jak i instrumentalny – wykonywany na lutniach tar i setar, cytrze santur, skrzypcach kamancze czy flecie naj[5].
W 2009 roku radif został wpisany na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO[5].