Przełęcz Zwardońska

Przełęcz Zwardońska (675 m) – w regionalizacji fizycznogeograficznej Polski według Jerzego Kondrackiego jest to przełęcz położona pomiędzy Beskidem Śląskim a Beskidem Żywieckim^[1], w nowej regionalizacji przełęcz ta oddziela Międzygórze Jabłonkowsko-Koniakowskie od Beskidu Żywiecko-Orawskiego i Beskidu Żywiecko-Kisuckiego^[2]. Na Słowacji zaczynają się w tym miejscu Kysucké Beskydy^[3]. Znajduje się w wyraźnym obniżeniu grzbietu, który bezpośrednio rozdziela kulminację Skalanki (867 m) oraz niewielkie bezleśne wzniesienie Pydychów Gronia (751 m), za którym znajduje się Przełęcz Przysłop. Przez szczyty te i przełęcze biegnie granica polsko-słowacka. W kierunku północno-wschodnim (na polską stronę) spływa spod Przełęczy Zwardońskiej niewielki dopływ potoku Roztoka, w południowo-zachodnim (na słowacką stronę) potok Čierňanka (Czernianka; na terenie Skalitego nazywana Skaliczanką, słow. Skaliťanka)^[4]. Od strony południowej pomiędzy Przełęczą Zwardońską a Skalanką znajduje się niewielkie wzniesienie Gomułka (też: Serafinov grúň, 784 m n.p.m.^[5], które jest zwornikiem dla bocznego grzbietu Rachowca^[6].

Przełęcz Zwardońska

Państwo	Polska  Słowacja
Wysokość	675 m n.p.m.
Pasmo	Beskid Śląski / Beskid Żywiecki / Kysucké Beskydy, Karpaty
Sąsiednie szczyty	Skalanka, Pydychów Groń
Położenie na mapie Beskidu Śląskiego Przełęcz Zwardońska
Położenie na mapie Karpat Przełęcz Zwardońska
49°30′14″N 18°58′19″E

Przełęcz Zwardońska, spływający z niej dopływ Roztoki i dalej potok Roztoka są uznawane za granicę między Beskidem Śląskim i Beskidem Żywieckim, a grzbietem, w którym znajduje się Przełęcz Zwardońska biegnie Wielki Europejski Dział Wodny^[3].

Nazwa przełęczy pochodzi od wsi Zwardoń, położonej bezpośrednio na niej i tuż pod nią. Od 1 czerwca 1992 do 2007 roku funkcjonowało tutaj, otwarte po kilkudziesięcioletniej przerwie, polsko-słowackie kolejowe przejście graniczne Zwardoń-Skalité, w ciągu linii kolejowej z Żywca do Czadcy, będącej częścią kolei transwersalnej. Z przełęczy widać Sołowy Wierch (852 m), Ochodzitą (895 m), Groniową (739 m), Mały Rachowiec (840 m), Rachowiec (954 m), Skalankę (867 m) oraz szczyt Firkova Kýčera (804 m, już po stronie słowackiej)^[3].

Przypisy

1. JerzyJ. Kondracki JerzyJ., Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2. Brak numerów stron w książce
2. J.J. Balon J.J., M.M. Jodłowski M.M., P.P. Krąż P.P., Regionalna geografia fizyczna Polski, RichlingR. A. i inni red., Poznań 2021, s. 481–496.
3. StanisławS. Figiel StanisławS., PiotrP. Krzywda PiotrP., Beskid Żywiecki: przewodnik, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006, ISBN 83-89188-59-7. Brak numerów stron w książce
4. Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000, Kraków: Compass, 2011, ISBN 978-83-7605-084-3. Brak numerów stron w książce
5. Mapa turystyczna [online] [dostęp 2023-12-11].
6. Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2012-09-10].strona główna serwisu