![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Chinese_Presidents_and_Premiers.jpg/640px-Chinese_Presidents_and_Premiers.jpg&w=640&q=50)
Przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej
głowa państwa ChRL / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej[1] (chin. upr. 中华人民共和国主席, chin. trad. 中華人民共和國主席, pinyin Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó Zhǔxí) – oficjalna głowa państwa w Chińskiej Republice Ludowej. Konstytucja daje temu urzędowi jedynie funkcje ceremonialno-reprezentacyjne, a faktyczna władza nad państwem znajduje się w rękach sekretarza generalnego Komunistycznej Partii Chin i przewodniczącego Centralnej Komisji Wojskowej. Od czasów Jiang Zemina te trzy stanowiska znajdują się w jednych rękach, co w przyczyniło się do podniesienia rangi funkcji przewodniczącego ChRL i jednocześnie wykroczenia jego kompetencji poza konstytucyjne ramy. Zastępcą przewodniczącego jest wiceprzewodniczący ChRL.
![]() | |||
Obecny Przewodniczący | |||
![]() | |||
Stanowisko | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Data utworzenia |
1954 | ||
Pierwszy Przewodniczący | |||
Obecny Przewodniczący | |||
Obecny od |
14 marca 2013 | ||
Siedziba | |||
Strona internetowa | |||
|
Zgodnie z art. 80 i 81 konstytucji Chińskiej Republiki Ludowej Przewodniczący nie jest autonomicznie działającym organem, a jedynie wykonawcą decyzji parlamentu. Do jego kompetencji należą ogłaszanie ustaw, powoływanie i odwoływanie premiera, ministrów oraz pozostałych członków Rady Państwa, wręczanie orderów i odznaczeń, prawo łaski, ogłaszanie stanów nadzwyczajnych i mobilizacji, mianowanie i odwoływanie pełnomocnych przedstawicieli ChRL za granicą, przyjmowanie listów uwierzytelniających od przedstawicieli państw obcych, dokonywanie ratyfikacji i wypowiadanie umów międzynarodowych.
Przewodniczący ChRL wybierany jest przez Ogólnochińskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych na pięcioletnią kadencję. Od 2018 roku liczba możliwych reelekcji jest nieograniczona - wcześniej Przewodniczący ChRL mógł pełnić tę funkcję przez maksymalnie dwie kadencje[2]. Zgodnie z art. 79 chińskiej konstytucji na stanowisko to może wybrany być obywatel ChRL, który ukończył 45 lat oraz posiada bierne i czynne prawo wyborcze. Kandydatury na to stanowisko zgłasza prezydium OZPL, są one następnie poddawane konsultacjom w delegacjach deputowanych, w wyniku których wyłaniana jest ostateczna lista kandydatów przedstawiana na sesji parlamentu; głosowanie jest tajne. Kadencja poprzedniego przewodniczącego ChRL kończy się w chwili wyboru jego następcy. Przewodniczący jest konstytucyjnie odpowiedzialny politycznie przed parlamentem i może zostać przezeń odwołany.
Od roku 1949 funkcja głowy państwa Chińskiej Republiki Ludowej była przypisana następującym stanowiskom:
- 1949–1954 – przewodniczący Centralnego Rządu Ludowego
- 1954–1975 – przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej
- 1975–1983 – przewodniczący Stałego Komitetu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych
- od 1983 – przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej
Osoba | Funkcja | czas urzędowania |
---|---|---|
![]() Mao Zedong | Przewodniczący Centralnego Rządu Ludowego | 1 października 1949 – 27 września 1954 |
![]() Mao Zedong | Przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej | 27 września 1954 – 27 kwietnia 1959 |
![]() Liu Shaoqi | Przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej | 27 kwietnia 1959 – 31 października 1968 |
Dong Biwu i ![]() Song Qingling | Wiceprzewodniczący pełniący obowiązki Przewodniczącego Chińskiej Republiki Ludowej | 31 października 1968 – 24 lutego 1972 |
Dong Biwu | Pełniący obowiązki Przewodniczącego Chińskiej Republiki Ludowej | 24 lutego 1972 – 17 stycznia 1975 |
![]() Zhu De | Przewodniczący Stałego Komitetu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych | 17 stycznia 1975 – 6 lipca 1976 |
vacat – kolegialna prezydencja[3] | pełniący obowiązki Przewodniczącego Stałego Komitetu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych | 6 lipca 1976 – 5 marca 1978 |
![]() Ye Jianying | Przewodniczący Stałego Komitetu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych | 5 marca 1978 – 18 czerwca 1983 |
![]() Li Xiannian | Przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej | 18 czerwca 1983 – 8 kwietnia 1988 |
![]() Yang Shangkun | Przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej | 8 kwietnia 1988 – 27 marca 1993 |
![]() Jiang Zemin | Przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej | 27 marca 1993 – 15 marca 2003 |
![]() Hu Jintao | Przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej | 15 marca 2003 – 14 marca 2013 |
![]() Xi Jinping | Przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej | od 14 marca 2013 |