Przelot pospolity, przelot uprawny (Anthyllis vulneraria L.) – gatunek rośliny z rodzinybobowatych. Rodzimy obszar jego występowania to Europa, Azja Mniejsza, Afryka Północna, ale jest też uprawiany w wielu innych regionach świata[3]. W Polsce dość pospolity na niżu i w niższych położeniach górskich.
Liście odziomkowe niepodzielone, owalnie wydłużone lub złożone, o 1-4 parach listków bocznych i znacznie większym, wydłużonym listku szczytowym. Listki podłużnie jajowate, całobrzegie, zaostrzone. Liście łodygowe złożone z 3-7 par listków bocznych. U nasady liści czasem obecne małe przylistki.
Motylkowe o dużym, rozdętym i owłosionym kielichu. Włoski na kielichu do 11mm długie, skośnie odstające. Dziesięć pręcików, zrośniętych nitkami w rurkę obejmującą słupek. Korona kwiatu w kolorze żółtym lub złocisto-żółtym, do 2cm.
Gatunek zmienny morfologicznie, występuje w kilku podgatunkach[6]:
Anthyllis vulneraria L. subsp. vulneraria – podgatunek typowy.
Anthyllis vulneraria L. subsp. carpatica (Pant.) Nyman – występuje w Europie środkowej od Wysp Brytyjskich i Francji na zachodzie po Polskę na wschodzie i od Danii na północy, po Włochy na południu. Podgatunek uprawiany w całej Europie.
Anthyllis vulneraria L. subsp. polyphylla (DC.) Nyman – występuje w Europie wschodniej i południowo-wschodniej od Estonii, Łotwy, Litwy i Białorusi na północy po Turcję i region Kaukazu na południu.
Roślina lecznicza. Kwiaty (Flos Anthyllidis) używane były dawniej jako lek ściągający i przeczyszczający. Napar stosowany u dzieci działał pobudzająco na przemianę materii i przeciwwymiotnie. Świeże ziele stosowano jako środek gojący rany do okładów i zmywań. Surowiec jest rzadko stosowany per se, zwykle jako składnik mieszanek ziołowych i preparatów[7].
Przelot zwyczajny jest wartościową rośliną pastewną i łąkową zawierająca w sianie 12% białka i 3% tłuszczu.
Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI:10.1371/journal.pone.0119248, PMID:25923521, PMCID:PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
WładysławMatuszkiewicz:Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski.Warszawa:Wyd. Naukowe PWN,2006. ISBN83-01-14439-4. Brak numerów stron w książce
AleksanderA.OżarowskiAleksanderA., Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy, 1982 Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, s. 68, ISBN83-200-0640-6.
Rośliny użytkowe, Wiedza Powszechna, W-wa, 1966
ZbigniewZ.PodbielkowskiZbigniewZ., Słownik roślin użytkowych, Warszawa: Państ. Wydaw. Rolnicze i Leśne, 1989, ISBN83-09-00256-4, OCLC69595653. Brak numerów stron w książce
LeonidasŚwiejkowski:Rośliny lecznicze występujące w stanie dzikim.Kraków:Wydawnictwo Polskiego Związku Zielarskiego,1950. Brak numerów stron w książce