![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/NKW_27-09-1940.jpg/640px-NKW_27-09-1940.jpg&w=640&q=50)
Prasa gadzinowa
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Prasa gadzinowa (również pismo gadzinowe[1], gadzinówka, gadzinowiec, szmata, szmatławiec, kurwar i ścierwoniak[2]) – powszechne w czasach okupacji niemieckiej i sowieckiej określenie polskojęzycznej prasy, wydawanej przez administrację okupacyjną w Generalnym Gubernatorstwie oraz zachodnich obwodach ZSRR[3][4], w miejsce zlikwidowanych polskich tytułów prasowych.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/NKW_27-09-1940.jpg/640px-NKW_27-09-1940.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/01940_0659_%282%29_Czerwony_Sztandar.jpg/640px-01940_0659_%282%29_Czerwony_Sztandar.jpg)
Najbardziej znane tytuły na terenie okupacji niemieckiej to: „Nowy Kurier Warszawski”, „Kurier Częstochowski”, „Goniec Krakowski”, „Dziennik Radomski”, „Goniec Codzienny”, „Ilustrowany Kurier Polski”, „Gazeta Lwowska”, „Fala”. Gadzinówkami okupanta sowieckiego były „Prawda Wileńska”, „Prawda Komsomolska”, „Wolna Łomża” i „Czerwony Sztandar” we Lwowie[3].
Prasa gadzinowa miała na celu kształtowanie pożądanego przez okupanta sposobu myślenia u ludności na okupowanych terenach przez odpowiednią interpretację wydarzeń politycznych i militarnych, podkreślanie potęgi państw okupacyjnych i trwałości okupacyjnego status quo, odwołując się jednocześnie do najniższych gustów i potrzeb w sferze kultury i oświaty. Dla opinii publicznej za granicą miała stwarzać pozytywny obraz życia w okupowanej Polsce[4].
Współpraca z prasą gadzinową była uznawana przez Polskie Państwo Podziemne za kolaborację.
W latach osiemdziesiątych XX wieku mianem tym określano gazety, które odzyskały prawo publikowania w okresie stanu wojennego[5].
W szerszym znaczeniu gadzinówka to pismo służące za pieniądze niecnej sprawie, korzystające z niegodziwych funduszy[6]; prasa służącą rządowi zaborcy, okupanta czy systemu totalitarnego[7].