Loading AI tools
związek chemiczny Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Poliakrylamid (poliakryloamid, PAM, PAm, −[−CH
2CH(CONH
2)−]
n−) – polimer z grupy poliakrylanów otrzymywany przez polimeryzację akryloamidu.
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||
Monomery | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Struktura meru |
-[-CH2-CHC(=O)NH2-]- | ||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||
Numer CAS | |||||||||||||||||||
DrugBank | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
Polimeryzacja akrylamidu jest reakcją rodnikową. Może być inicjowana np. za pomocą jodu, nadsiarczanu lub mieszaniny nadsiarczanu i tiosiarczanu (S
2O2−
3)[1].
W przypadku otrzymywania żeli poliakrylamidowych jako inicjator stosuje się nadsiarczan amonu w tandemie z TEMEDem, który przyspiesza tworzenie rodników[2]. Nadsiarczan tworzy dwa rodzaje rodników efektywnie inicjujących polimeryzację[1]:
Liniowy poliakrylamid jest substancją rozpuszczalną w wodzie[3]. Aby uzyskać produkt w formie żelu, polimeryzację prowadzi się w obecności substancji sieciującej, którą jest bisakrylamid (N,N'-metylenobisakrylamid)[2].
Poliakrylamid jest używany w laboratoriach naukowych np. jako podłoże w elektroforezie w żelu poliakrylamidowym (ang. PolyAcrylamide Gel Electrophoresis; elektroforeza typu PAGE)[4]. Gdy reakcja ta jest przeprowadzana w wodzie, łatwo jest otrzymać stabilne hydrożele.
Hydrożele z poliakrylamidu oprócz zastosowania w elektroforezie są także używane jako zagęstnik w przemyśle kosmetycznym oraz do produkcji okładów stosowanych przy leczeniu poparzeń.
Opracowane zostały też preparaty poliakrylamidowe do endoprotetyki miękkich tkanek ludzkich metodą iniekcji podskórnej, wykorzystywane np. do powiększania piersi lub pośladków. Takie stosowanie żeli poliakrylamidowych jest jednak zakazane w USA i Chinach, a od 2020 r. także w Polsce – ze względu na częste poważne powikłania[5][6].
Wyjściowy monomer, akrylamid, jest silną neurotoksyną wchłanianą przez skórę. W związku z tym produkcja żeli poliakrylamidowych wymaga stosowania ścisłych zasad BHP. Właściwie wykonane żele poliakryloamidowe są bezpieczne w użyciu.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.