Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pismo orchońskie (od nazwy rzeki Orchon) lub orchońsko-jenisejskie, zwane też runami tureckimi lub kök türk (od jednego z ludów tureckich, Kök Turków Niebieskich Turków), względnie pismem starotureckim – najwcześniejszy alfabet turecki. Pierwsze znane napisy datowane są na VIII wiek n.e. i pochodzą z terenów nad rzeką Orchon gol (północna Mongolia) i dolnego Jeniseju (IX w.). Napisy typu orchońskiego zostały odkryte w 1889 roku przez Nikołaja Jadrincewa. Opublikowane przez Wasilija Radłowa, zostały odszyfrowane przez duńskiego filologa Vilhelma Thomsena w 1893 roku. Uważa się, że alfabet orchoński mógł wywodzić się z pisma sogdyjskiego. Przez krótki czas po rozpadzie wschodniego kaganatu tureckiego, kök türk używany był w kaganacie ujgurskim. W ciągu IX–X w. został zastąpiony alfabetem ujgurskim.
Najbardziej znane pomniki z napisami orchońskimi powstały dla upamiętnienia chanów Niebieskich Turków:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.